Blog
Geplaatst op dinsdag 17 januari 2023 @ 03:21 door Travelboy , 514 keer bekeken
Sinds april is de eerste gaybar van Kosovo een feit. In het islamitische Balkanland is het met lhbti-acceptatie slecht gesteld, maar bezoekers zijn hoopvol over de toekomst. ‘De verandering gaat sneller dan we denken.’
Op het eerste oog is Bubble een bar zoals er velen zijn in het centrum van Pristina. Simpel maar hip ingericht, sfeervol verlicht en vol jonge mensen, want Kosovo heeft met een gemiddelde leeftijd van 30 jaar de jongste bevolking van Europa. Door de speakers schalt een hit van wereldster Dua Lipa, dochter van Kosovaarse vluchtelingen en bron van nationale trots.
Pas achter de toog blijkt dat dit geen gewoon café is, maar de eerste openlijke lhbti-bar van Kosovo, Albanië en Noord-Macedonië. Het barpersoneel heeft de paniekknop, waar de politie en een beveiligingsbedrijf onder schuilgaan, altijd binnen handbereik.
De eerste weken na de opening in april was Lendi Mustafa (26) bloednerveus. ‘Ik vreesde continu voor de veiligheid’, vertelt de oprichter. Eén keer belde hij de politie, omdat een auto met gemaskerde mannen door de straat bleef rijden. ‘Maar nu voelen we ons hier veilig.’
Online komen er nog steeds dreigementen binnen, maar die neemt Mustafa allang niet meer serieus. ‘Ik ben er over vijf minuten, schrijven ze dan, maar er gebeurt nooit iets’, zegt de twintiger met een luchtigheid die hij zich de afgelopen jaren noodgedwongen eigengemaakt heeft.
Mustafa is de eerste openlijke transgender persoon in Kosovo, en een van de eerste Kosovaren die in transitie ging – in het buitenland, want in Kosovo is dat niet mogelijk. Sinds hij in 2017 spreker was bij de Pristina Pride en zijn eerste tv-interviews gaf, krijgt hij regelmatig doodsbedreigingen.
Volgens een rapport van de Wereldbank uit 2018 is acceptatie van lhbti-personen in de hele Balkan laag, maar de situatie in Kosovo het slechtst. Driekwart van de ondervraagden zegt plaatsen te vermijden vanwege hun eigen veiligheid, een even hoog percentage is niet uit de kast.
Voor de oprichting van Bubble kreeg Mustafa financiële steun van een buitenlandse hulporganisatie, waarvan er sinds het einde van de oorlog in 1999 nog altijd veel actief zijn in Kosovo. Hier kunnen Kosovaarse lhbti’ers elkaar ontmoeten, zegt Mustafa, en de steun vinden waar het hun thuis vaak aan ontbreekt.
Islam als excuus voor homofobie
Aan een hoge tafel drinkt de 18-jarige ‘Alex’ een cola. Hij is net in zijn eentje vanuit een provinciestad naar Pristina verhuisd en wil geen details in de krant, want niemand van zijn familie weet dat hij homo is. Elke dag komt hij naar Bubble, na zijn werk als verkoper op de markt. ‘Dit is nu mijn familie.’
‘Ik beschouw mezelf nog steeds als moslim’, zegt Erol Sadiku (20), die met een vriend aan de bar zit. ‘Wat anderen ook vinden.’ 95 procent van de Kosovaarse bevolking identificeert zich als islamitisch, maar volgens de student, die ook in Bubble optreedt als dragqueen, wordt religie vaak misbruikt als excuus voor homofobie. ‘Zoveel mensen drinken hier alcohol en hebben seks voor het huwelijk. Maar als het over lhbti’ers gaat, mag het opeens niet van de islam.’
De echte reden dat Kosovaren negatief staan tegenover homoseksualiteit is volgens hem een andere. ‘Heteromannen hier hebben een probleem met vrouwelijkheid. Dat zien ze als zwakte.’ Daarom hebben homoseksuele mannen en transgender vrouwen ’t het zwaarst, meent ook Lendi Mustafa.
Zelf kon hij de machocultuur juist in zijn voordeel aanwenden, bij zijn coming-out als transgender man. ‘Ik heb vijf zussen. Dus ik zei tegen mijn moeder: je wilde toch altijd een zoon? Nou, ik voel me een man.’
Daarmee was het nog steeds niet eenvoudig, maar inmiddels heeft zijn familie hem geaccepteerd. Inclusief zijn meest religieuze zus. ‘We hebben elkaar drie jaar niet gesproken. Toen heb ik haar eid mubarak (gelukkig suikerfeest, red.) gewenst’, lacht Mustafa ‘En daarop móét je als moslim antwoord geven. Nu hebben we weer goed contact.’
Bij wet is discriminatie op basis van seksuele oriëntatie en gender verboden in Kosovo, dat in de regio vooroploopt als het gaat om juridische bescherming van minderheden. Maar de praktijk is weerbarstiger, weet het publiek in Bubble. ‘Mensen zoals jij nemen we hier niet aan’, kreeg Sadiku eens te horen op een sollicitatiegesprek. ‘Zo’n bedrijf krijgt hooguit een paar honderd euro boete, als er al iets mee gebeurt.’
Lendi Mustafa kent de verhalen. Hij neemt daarom zo veel mogelijk lhbti’ers in dienst. Om zich heen ziet hij leeftijdsgenoten vertrekken naar West-Europa. ‘Ik hoop dat ze terugkomen als het hier beter is.’ Met zijn gaybar wil hij daaraan bijdragen, via inzamelingsacties voor de lhbti-gemeenschap en door te dienen als ontmoetingsplaats voor activisten. Mustafa heeft al een volgend doel op het oog: ‘Een tweede Bubble openen in Tirana.’
Ook Erol Sadiku is ondanks alles hoopvol over de toekomst van lhbti-acceptatie. Zo spreekt Kosovo al een tijd over invoering van het homohuwelijk. Daarvoor is nog geen meerderheid, maar Sadiku is ervan overtuigd dat het gaat gebeuren. ‘En sneller dan we denken.’
Een heterovriend vroeg hem onlangs of hij zich er niet aan ergert dat Kosovo lhbti-wetgeving deels invoert omdat het graag tot de EU toe wil treden, en zo kan ‘aantonen’ Europese waarden te delen. ‘Wat kan het mij schelen waarom ze het doen?’ zegt Sadiku grijnzend. ‘Ik ben gewoon blij als ik ooit mag trouwen met de persoon van wie ik houd.’
bron: www.volkskrant.nl
Plaats een reactie
Je moet ingelogd zijn om een reactie te mogen plaatsen. Klik hier om in te loggen.
-
nieuws 2024 (190 ) -
Media: Film, TV, Radio,.. (179 )
-
Theater - Evenementen (174 )
-
Boeken (95 )
-
nieuws 2023 (554 )
-
Nieuws 2022 (587 )
-
Neuws 2021 (331 )
Reacties
Er zijn nog geen reacties geplaatst.