Blogposts

Blog

Geplaatst op woensdag 02 november 2022 @ 00:15 door Travelboy , 1713 keer bekeken

Vanaf dag één heeft president Bolsonaro aan de rechten getornd van de Braziliaanse lhbti-gemeenschap. Ze hoopt dat met de linkse Lula da Silva de zachtheid zal terugkeren in Brazilië. Maar: ‘We zullen maandag niet wakker worden in een compleet nieuw land.’

 

Uitgaanspubliek op de hand van Lula bij bar Anexo Godê, in São Paulo. De tekst op het petje verwijst naar de eerste verkiezing van de linkse politicus Lula in 2002. Beeld Nicola Zolin

Uitgaanspubliek op de hand van Lula bij bar Anexo Godê, in São Paulo. De tekst op het petje verwijst naar de eerste verkiezing van de linkse politicus Lula in 2002.
 

Op de 45ste verdieping van een toren in het centrum van São Paulo komt in de nacht alles samen waar de extreemrechtse Braziliaanse president Jair Bolsonaro zich tegen afzet: homo’s, lesbiennes, transgenders, alternatievelingen, drugs, alcohol, extravagante outfits, genderneutrale wc’s. De muren zijn behangen met halloween-spinrag, de ruimte ruikt naar sigaretten en marihuana. Iedereen op dit feestje stemt hetzelfde: ‘Lula’, ofwel de linkse Luiz Inácio Lula da Silva.

 

In een hoek van de uniseks toilet- en rookruimte zit spraakwaterval Dannyele Cavalcante (32), haar lange benen in zwarte laarzen over elkaar gekruist, haar bruine haar opgestoken in puntige duivelse knotjes. Op het gele stukje stof dat haar linkerborst bedekt draagt de transvrouw een rode button van de PT, de Arbeiderspartij van voormalig president Lula. ‘Ik zie de achteruitgang van de afgelopen jaren. En dat doet pijn. Dat maakt bang.’
 

Dannyele Cavalcante maakt een L-teken voor Lula, de linkse kandidaat bij de Braziliaanse verkiezingen, op een feest in São Paulo. Naast haar João Marcos de Padua verkleed als de dood. Beeld Nicola Zolin

Dannyele Cavalcante maakt een L-teken voor Lula, de linkse kandidaat bij de Braziliaanse verkiezingen, op een feest in São Paulo. Naast haar João Marcos de Padua verkleed als de dood.Beeld Nicola Zolin
 
 
 
 
 
 

In haar betoog strijden angst en hoop om voorrang. Met Lula keert de zachtheid terug in Brazilië, ze weet het zeker. Althans, ze hoopt het. ‘De empathie, het respect, de liefde.’ Dat kan niet anders. Of nou ja, ze droomt ervan. ‘Dat we ontwaken uit deze nachtmerrie.’

 

Want zo ervoer ze de vier jaar onder ‘fascist’ Bolsonaro. ‘Een president die niet investeerde in onderwijs en werkgelegenheid, maar in wapens.’

 

Transfobe sneren

 

Brazilië was al een transfoob land voordat Jair Bolsonaro in 2019 aan de macht kwam. Nergens ter wereld werden de afgelopen vijftien jaar zoveel transgender personen vermoord, gemiddeld 120 per jaar. Toen Bolsonaro nog een enigszins obscuur parlementariër was, zei hij eens over homoseksualiteit: ‘Ik heb liever dat mijn zoon omkomt in een ongeluk dan dat hij hier komt opdagen met een snor.’

 

Met de verkiezing van de oud-legerkapitein toonde Brazilië een gezicht dat het nog niet eerder zo expliciet had laten zien. Plots klonken trans- en homofobe sneren uit de mond van de leider van het grootste land van Latijns-Amerika. ‘We willen dat Jantje gewoon Jantje blijft en dat Marietje opgroeit als Maria’, zei hij in juli bij een bijeenkomst van protestantse christenen.

 

Het werd een rechts campagnemantra: links wil kinderen bekeren tot een gevaarlijke ‘genderideologie’ waarin geslacht niet meer bestaat. Zijn volgers zeiden het hem na: géén genderneutrale wc’s op scholen. De linkse kandidaat Lula zag zich genoodzaakt te reageren, in zijn woorden klonk Bolsonaro door: ‘Ze zeggen dat ik uniseks-wc’s wil introduceren. Absurd. Ik ben vader van vijf kinderen, ik heb een kleindochter.’

 

Bolsonaro schrapte op dag één van zijn presidentschap lhbti’ers uit het takenpakket van het ministerie voor Mensenrechten. Beeld Nicola Zolin

 

Bolsonaro schrapte op dag één van zijn presidentschap lhbti’ers uit het takenpakket van het ministerie voor Mensenrechten.Beeld Nicola Zolin

 

Daad van verzet

 

Het halloweenfeestje in de kleine club in São Paulo, vlak voor de allesbeslissende verkiezingen van zondag, is niet alleen een plek waar buitenbeentjes zichzelf kunnen zijn, het is ook een bescheiden daad van verzet. Hier maakt het niet uit wat iemand tussen zijn benen heeft of dat haar borsten echt of nep zijn; iedereen is welkom op de dansvloer. Een glazen wand toont uitzicht op de miljoenenstad bij nacht, in de diepte zwerven de daklozen over straat.

 

‘Wanneer we worden beoordeeld, beschimpt, misbruikt, dan ondergaan we dat niet in stilte’, zegt de magere João Marcos de Padua (29), verkleed als de dood, met zwarte schmink onder de ogen en een zwarte mantel om zijn lichaam. ‘We houden vol door te dansen, zo uitbundig als maar kan.’ Net als Cavalcante voelt hij ‘angst, angst, angst’. ‘We zien politiek vaak als komisch theater, maar dit is echt.’

 

Uitzicht over São Paulo vanaf het feest op de 45ste verdieping. Beeld Nicola Zolin

Uitzicht over São Paulo vanaf het feest op de 45ste verdieping.Beeld Nicola Zolin
 
 

 

Onmiddellijk doelwit

 

De lhbti-gemeenschap was vier jaar geleden onmiddellijk doelwit van Bolsonaro, die op dag één een serie decreten tekende die de rechten van seksuele minderheden, inheemsen en zwarte Brazilianen troffen. Die laatste twee groepen zagen hun landrechten bedreigd. Lhbti’ers werden geschrapt uit het takenpakket van het ministerie voor Mensenrechten. De president plaatste een streng christelijke vrouwelijke pastoor aan het hoofd van het ministerie. ‘We zijn uitgewist’, zegt De Padua. ‘We zijn geen onderdeel meer van de samenleving.’

 

Toch bleek Brazilië maar deels vatbaar voor Bolsonaro’s conservatief-nationalistische agenda, zegt transvrouw Cavalcante. Het land van president Lula – die van 2003 tot en met 2010 al eens aan de macht was – waarin zij als transgender persoon uit het achtergestelde noordoosten de kans kreeg om te reizen, te studeren en werk te vinden, bestaat nog steeds, zegt ze. ‘Ik ben de eerste transvrouw met een baan in het Masp (het gerenommeerde moderne kunstmuseum, red.).’

 

Als iemand Brazilië kan terugbrengen naar dat progressieve pad is het Lula, klinkt het onder het alternatieve uitgaanspubliek in São Paulo, velen met ronde Lula-stickers op de borst. Ook in de club Fabrique, een paar kilometer verderop, gaan de handen in een L-gebaar omhoog wanneer de dj stampende Lula-nummers draait. ‘Olé, ola, Lula, Lula!’

 

Onbehaaglijk gevoel

 

Die hoop was dan ook Lula’s voornaamste wapen in de campagne, naast de angst voor Bolsonaro: nostalgie naar de goede PT-jaren onder zijn leiderschap – voordat alles onder zijn opvolger Dilma Rousseff uiteenviel. ‘O povo feliz de novo’, klonk een van zijn eenvoudige slogans. ‘Met Lula wordt het volk weer gelukkig.’ Linkse kiezers willen het maar al te graag geloven, maar toch blijft dat onbehaaglijke gevoel knagen.

 

‘Hoe zullen ze (de aanhangers van Bolsonaro, red.) reageren als Lula wint?’, vraagt Cavalcante zich af. Het bolsonarismo heeft flink wortel geschoten in de afgelopen vier jaar, zowel in de politiek als in de samenleving. Veel bondgenoten van de president wonnen begin oktober zetels in het parlement en belangrijke gouverneursposten in de deelstaten.

 

Club Fabrique in São Paulo waar de DJ Lula-nummers draait. Al voordat Bolsonaro aan de macht kwam, was Brazilië een transfoob land; nergens ter wereld werden zoveel transpersonen vermoord. Beeld Nicola Zolin

 

Club Fabrique in São Paulo waar de DJ Lula-nummers draait. Al voordat Bolsonaro aan de macht kwam, was Brazilië een transfoob land; nergens ter wereld werden zoveel transpersonen vermoord.Beeld Nicola Zolin

 

Bolsonaro’s oorlogstaal deed sommige geestverwanten zelfs naar de wapens grijpen. Afgelopen week verzette een ex-parlementariër zich tegen arrestatie en gooide daarbij granaten naar de politie. Een dag voor de verkiezingen achtervolgde de extreemrechtse parlementariër Carla Zambelli met pistool in de hand een zwarte man door de straten van São Paulo. Wie de president ook wordt, Brazilië blijft voorlopig licht ontvlambaar.

 

‘Lula heeft geen toverstok’, weet ook Cavalcante. ‘Het zal tijd kosten. We zullen maandag niet wakker worden in een compleet nieuw land.’

 

Bron: www.volkskrant.nl


Reacties

Er zijn nog geen reacties geplaatst.

Plaats een reactie

Je moet ingelogd zijn om een reactie te mogen plaatsen. Klik hier om in te loggen.