Blog
Geplaatst op dinsdag 15 maart 2022 @ 00:26 door Travelboy , 1786 keer bekeken
Zijn zwartgelakte nagels en goud met zwarte ring kleuren perfect bij het typisch Turkse tulpvormige theeglas. Terwijl Hasan een slok neemt in een klein café vlak bij de bekende Istanbulse winkelstraat Istiklal, vertelt hij over hoe zijn andere sieraad, de flamingo-oorbel in zijn linkeroor, voor hevige discussies zorgde binnen zijn conservatief-islamitische familie. Voor hen was het lang onacceptabel dat hij oorbellen draagt. Inmiddels hebben ze het geaccepteerd, maar hen vertellen dat hij homo is, daar is Hasan nog niet klaar voor.
Hasan: ‘Zoals ik soms in een queer omgeving niet vertel dat ik moslim
ben, zo zeg ik ook niet altijd dat ik queer ben'.Beeld Ingrid Woudwijk
De 28-jarige wiskundeleraar wil niet met zijn achternaam in de krant (“straks gaan allemaal mensen mij googelen”) maar vertelt uitgebreid en openhartig over zijn ervaring als queer moslim in Turkije, hoe hij heeft geworsteld met beide identiteiten en hoe het geloof hem heeft gered op zijn meest eenzame momenten.
Boos op God
Als kind maakte hij kennis met de naar eigen zeggen ‘klassieke islam’ op de strenge Koranschool in zijn Anatolische dorp. Toen hij erachter kwam dat hij niet op vrouwen viel, voelde het alsof zijn geloof in strijd was met zijn hele bestaan: “Ik dacht dat ik fout was, dat mijn leven niet goed was omdat ik een zondaar was. Ik probeerde mezelf te veranderen, maar dat lukte niet.” Dan ligt het aan de religie, dacht hij. “Maar hoe boos ik ook was op God, mijn geloof zat zo diep vanbinnen dat ik het er niet uit kon krijgen.”
Uiteindelijk ging Hasan zich meer verdiepen in de islam, meer lezen en meer bidden. Hij realiseerde zich dat in de islam niet alles zwart-wit is, “er zijn ook grijze gebieden”. Hij ziet de islam als religie daarom niet als anti-queer, maar de islamitische autoriteiten des te meer. Het was hem ingeprent dat homo zijn een zonde is en daarom was het een strijd om zichzelf te accepteren.
Hoewel hij niet meer tegen zijn seksualiteit vecht, blijft het voor Hasan lastig zijn geloof en geaardheid te verenigen: “Zoals ik soms in een queer omgeving niet vertel dat ik moslim ben, zo zeg ik ook niet altijd dat ik queer ben”. Onbegrip en vooroordelen zijn net zo sterk in de moskee als in de seculiere lhbti+-gemeenschap.
In een hip theezaakje dicht bij de Bosporus, aan de Europese kant van Istanbul, vertelt onderzoeker Zeynep Kuyumcu (27) over wat ze een ‘dubbele coming-out’ noemt: eerst als queer voor de directe omgeving en daarna als moslim binnen de lhbti+-gemeenschap. Kuyumcu interviewde veertien Turkse lhbti+-moslims en vroeg hen wat het betekent om queer en gelovig te zijn, waarbij ze de term queer gebruikt voor iedereen die zich niet identificeert met de heteronorm of diens geslacht bij geboorte.
Identiteiten die onverenigbaar lijken
De afgestudeerd sociologe begon haar onderzoek met een simpele vraag: ‘Zijn er lhbti+-moslims?’ Kuyumcu zelf is queer en moslim, maar zag om zich heen eigenlijk nooit mensen zoals zij. “Er zijn heel veel moslims en veel queer personen in Turkije, maar mensen die queer én moslim zijn, daar hoor je maar weinig over.” Veel van haar geïnterviewden hadden zelf ook het gevoel dat ze een keuze moesten omdat deze identiteiten onverenigbaar leken.
Kuyumcu zelf omarmt haar geloof en seksualiteit en heeft nooit echt het gevoel gehad dat ze in strijd zijn met elkaar. Toch wordt ze regelmatig gevraagd om dit met islamitische teksten te bewijzen. “Maar ik heb eigenlijk niet zoveel met islamitische verzen of de Koran. Ik geloof in God, ik ben opgevoed met de islamitische cultuur, het is een gevoel waar ik veel waarde aan hecht, en daarom voel ik mezelf moslim.”
Soms heeft ze het idee dat haar interpretatie van de islam te positief is, te mooi om waar te zijn. De islamitische AKP-regering van president Erdogan doet het lijken alsof queer zijn inherent niet-moslim is, schrijft Kuyumcu. Lhbti+-mensen worden door religieuze en politieke figuren regelmatig verbaal aangevallen. Homoseksualiteit zou een ziekte zijn (volgens de minister van familiezaken, 2010), de grootste zonde (president van religieuze zaken, 2020) of perversie (minister van binnenlandse zaken, 2021).
Kuyumcu wilde zich vooral op persoonlijke ervaringen richten. Maar omdat religie en politiek in Turkije bijna niet los van elkaar te zien zijn, kon ze zich niet daartoe beperken. Zo schrijft ze dat het dragen van de hoofddoek vooral als een symbool van politieke islam wordt gezien, zeker sinds de AKP in 2013 het verbod op het dragen van een hoofddoek voor ambtenaren en in het parlement ophief.
Vrij zijn
Zelf draagt de vrolijke activistische Kuyumcu vandaag een donkeroranje hoofddoek, passend bij haar beige outfit. Voor haar geen uiting van politieke voorkeur, maar wel een signaal naar de lhbti+-gemeenschap. “Het lijkt soms alsof je heel uitgesproken moet zijn als queer, moet feesten en meedoen aan het nachtleven.” Met haar hoofddoek wil ze zeggen: “Ik zie er misschien niet hetzelfde uit als jullie, maar als deze gemeenschap echt queer is, dan mag ik daar ook bij horen en kan ik hier ook vrij zijn”.
Maar hoe zit het dan met alle homofobe retoriek van religieuze autoriteiten? “Niks van dat heeft iets te maken met de islam, dus dat doet mij niks meer”, betoogt wiskundedocent Hasan stellig. Hij is nog maar weinig in de moskee te vinden. De imams in de Turkse moskeeën werken voor Diyanet, het directoraat voor geloofszaken, en kunnen daarom volgens hem niet los worden gezien van de ideologie van de staat. “Ik wil niet met elke willekeurige imam bidden, vaak is hun geloof niet hetzelfde als dat van mij.”
God en zijn feilloze schepping
Hasan heeft de Koran meerdere keren in zowel het Arabisch als Turks gelezen. Hij vindt de manier waarop het heilige boek wordt uitgelegd hopeloos ouderwets. “De interpretaties uit de 12de en 13de eeuw worden nog steeds opgedrongen aan mensen alsof dat de enige mogelijkheid is. Misschien werkte dat in die tijd, maar ik denk dat veel van die interpretaties niet meer gelden vandaag de dag.” Ten slotte was dit ook allemaal het werk van heteroseksuele mannen, voegt hij eraan toe.
Voor Hasan is de belangrijkste les uit de islam dat God feilloos is en het universum dat hij heeft geschapen ook. “God heeft mij gecreëerd zoals ik ben, daarmee ben ik perfect hoe ik ben.” Toch blijft hij veel vragen krijgen. “Mensen doen dan alsof ik de profeet van de islam ben en daar alles over weet. Er zijn veel dingen in mijn hoofd die ik ook nog niet heb uitgevogeld, maar dat betekent niet dat ik een ongelovige ben.”
De volledige naam van Hasan is bekend bij de redactie.
bron: www.trouw.nl
Plaats een reactie
Je moet ingelogd zijn om een reactie te mogen plaatsen. Klik hier om in te loggen.
-
nieuws 2024 (177 ) -
Media: Film, TV, Radio,.. (177 )
-
Theater - Evenementen (174 )
-
Boeken (92 )
-
nieuws 2023 (554 )
-
Nieuws 2022 (587 )
-
Neuws 2021 (331 )
Reacties
Er zijn nog geen reacties geplaatst.