Gay Vrienden Club

In deze serie maken we kennis met de mensen achter de cijfers van de IND. Stuk voor stuk mensen met een persoonlijk verhaal en met soms een driedubbele coming-out. Een coming-out voor zichzelf in de meest moeilijke omstandigheden, niet zelden met gevaar voor eigen leven. En last but not least, een coming-out voor de IND. Wie zijn zij, deze mensen achter de statistieken, wat zijn hun dromen en met welke hoop en verwachting kwamen zij onze kant op? Wat is hun strijd en verhaal?

Oeganda. Wanneer ik in de voorbereiding van dit interview de verhalen voorbij zie komen, val ik van de ene verbazing in de andere. Oeganda met haar:‘Dood-de-homo-wet’, staatshomofobie, anale onderzoeken, op het allerlaatste moment een anti-homoclausule toevoegen in een nieuwe wet, het strafbaar maken om zaken te doen met gays, een trans vrouw die beledigd en uitgekleed wordt op straat en vervolgens zelf wordt gearresteerd op beschuldiging van landloperij.

Oeganda, een land waar homoseksualiteit nog steeds strafbaar is. En de haat groeit.

Met dit in het achterhoofd ervaar ik het gesprek met Bruno, een introverte jongen die door alles wat hij heeft gevoeld en meegemaakt, een man is geworden die graag en goed spreekt, en gehoord wil worden.

‘I’m a free spirit with a free will.’

Voor onze afspraak komt Bruno het kantoor binnen. Hij neemt pauzes waarin hij me steeds aankijkt, terwijl hij de woorden zoekt om precies en weloverwogen te beschrijven wat hij wil gaan zeggen. Het maakt het gesprek intens en de verbinding voelbaar.

‘Sinds 2019 ben ik in Nederland en heb ik asiel aangevraagd. Ik probeer hier mijn weg te vinden en vooral ook bruggen te bouwen. Bruggen voor mensen die zelf niet kunnen of durven spreken. Op mijn verjaardag kreeg ik een negatieve IND-beslissing te horen. De positieve beslissing van de rechtbank werd totaal overruled door de IND. Ik besloot die avond mijn geboortedag te vieren. Om te vieren wie ik ben en het negatieve naar het positieve om te keren. Én ik besloot te gaan spreken.”

‘Give me time and I will speak.’

Bruno wordt geboren in 1994 in Karambi en groeit op bij zijn moeder. Zijn moeder werkt als sociaal werker en Bruno, een erg introverte jongen, doet het goed op school. Moeder en zoon vormen samen een geheel. En dan komt Daniel in zijn leven. De verlegen Bruno en Daniel trekken veel samen op en een onuitgesproken jongensliefde op school is een feit. Briefjes met ‘I miss you’ worden in de klas aan elkaar doorgespeeld en opgegeten om niet ontdekt te worden. De vakanties zijn een beproeving, want dat is de tijd dat Bruno niet bij Daniel kan zijn. Een kalverliefde? Wie weet, wel één die een onuitwisbare indruk heeft achtergelaten. Het niet echt kunnen uitspreken heeft het voelen des te dieper gemaakt.

Wanneer Bruno naar de vervolgopleiding gaat in een andere stad, betekent dit ook dat hij bij zijn vader gaat wonen en dat hij Daniel niet langer kan zien. Een ongelukkige periode breekt aan. Hij kan maar niet wennen en de prestaties op school zijn niet wat men van Bruno verwacht. Zijn vader probeert dit te veranderen door Bruno met zeer harde hand aan te pakken. Na een zoveelste keer spreekt Bruno zijn vader toe, en vertelt hem dat hoe vaak hij hem ook zal slaan, het de situatie niet zal verbeteren. Vertellen waarom, kan hij dan nog niet.
Hoewel het met schoolprestaties niet veel beter gaat, slaagt Bruno toch en start hij met zijn studie Social Science in Kampala. Na een tijdje komt hij op de campus Richard tegen. Ze hebben een klik en blijken zelfs vlakbij elkaar te wonen in het studentenhuis. Bruno en Richard hebben veel gemeenschappelijke interesses en zoeken elkaar steeds meer op. Om te genieten van muziek, sport en films. En ze eten vaak samen.

Bruno voelt zich steeds meer aangetrokken tot Richard en verwent hem met zijn speciale Bruno’s Chicken and Rice. Als tijdens één van de filmmiddagen Bruno de impuls niet kan onderdrukken, legt hij zijn hand op het been van Richard. Het hek is van de dam en de twee zijn meteen stapelverliefd. Bruno kan eindelijk toegeven aan zijn gevoelens. Samen dansend op Bruno Mars breekt er voor hen samen een mooie tijd aan.

Wat volgt is een jarenlange verliefdheid. Bruno haalt zijn bachelor en gaat werken in een winkel. Ze zijn samen gelukkig. Een verborgen geluk. In een land waar de homohaat groeit, moeten ze uiterst voorzichtig met hun gevoelens omgaan. Niemand mag dit weten, daar is de situatie veel te onveilig voor.

‘For myself, for everybody, I wish a safe space where we can be ourselves.’

Aan dit toch al zo kwetsbare geluk komt plotseling een eind, wanneer Bruno op zijn verjaardag als verrassing eerder thuiskomt en Richard met een ander ziet. Een heftige confrontatie volgt. De ruzie loopt uit de hand waardoor omwonenden zich er mee gaan bemoeien. Zodra ze in de gaten hebben dat dit een ruzie tussen geliefden betreft, slaan ze op de jongens in.  De politie wordt erbij geroepen en Bruno moet vluchten. Hij vlucht voor het verdriet en de homofobie. De verjaardag wordt een vervelende herinnering ‘They beat the hell out of us, at one point I managed to escape from the violent people who found out we were homosexuals.’

Dagenlang blijft hij alleen in het moeras, waar moet hij heen? Hij besluit naar zijn moeder te gaan. Wanneer hij bij zijn moeder is, staat er na een tijd ook daar de politie aan de deur. Op zoek naar Bruno vanwege zijn geaardheid. Zijn moeder weet nog van niets en wordt voor zijn ogen overmand door de situatie en emoties. En weer moet hij vluchten. ‘I lost my business, I lost my family relationships, the most important thing. It got my mother mentally ill with stroke, I lost my tea plantation. I lost everything.’ Het doet hem duidelijk nog heel veel, als hij met deze voorbeelden uitlegt wat het hem allemaal gekost heeft. Toch kan hij niet anders.

Bruno is zoals gezegd sinds 2019 in Nederland en heeft veel hindernissen moeten nemen. Hindernissen zoals de IND. Maar hij heeft ook een podium gevonden, een podium om te spreken. Zo is hij vrijwilliger bij Amnesty en geeft hij voorlichting op scholen over onderwerpen zoals sexual consent. Tegelijkertijd wacht hij nog steeds op een oproep van de rechter. Na de eerdergenoemde afwijzing van de IND is zijn toekomst nog steeds onzeker.

‘The IND has bias. When you enter the room, they have already judged you. They reframe questions and when you get lost with words, they accuse you for not speaking the truth. They don’t look at you as an individual. But I’m not a group, I’m Me with my own background. And the IND should accept us for who we are, not what they want us to be. Stop labelling us saying – you’re gay but not gay enough.’

Nee, zorgeloos is het leven zeker niet. Hij hoopt zijn moeder ooit nog te zien, haar gezondheid is nog steeds niet goed en hij maakt zich zorgen. Richard spreekt hij af en toe nog op social media, ze zijn elkaar niet vergeten. Op de vraag wat zijn wensen voor het komend jaar en de toekomst zijn, antwoordt hij: ‘For myself, for everybody, I wish a safe space where we can be ourselves. I’m representing all introvert LGBTQIA+ and people with low self-esteem. It is not safe to speak but also not safe not to speak about what you feel or believe in. Either way you can be judged wrongly. The best way is to just express yourself and speak up.’ Soms is zwijgen zilver en spreken meer dan goud.

Speak, Bruno, and share your words with the world!

*

LGBT Asylum Support: de asielzaak van Bruno

In juli 2021 schreef LGBT Asylum Support op basis van Bruno zijn documenten een zeer kritisch en onderbouwd rapport voor de zitting waarin zijn ongeloofwaardigheid door de IND centraal stond om hem af te wijzen. Oftewel #NietGayGenoeg. Tijdens de zitting in Den Bosch, waar LGBT Asylum Support Bruno bijstond, nam de rechter alle kritiekpunten uit het rapport mee in vragen die aan de IND werden gesteld. Aan het einde van de zitting schitterde Bruno in de rechtbank met een extreem overtuigende, eigen verklaring.

Het resulteerde in een zeer bijzondere uitspraak van de rechtbank, waarin het verwijt dat Bruno volgens de IND ‘summier en oppervlakkig’ zou hebben verklaard, volgens de rechter niet gekoppeld mag worden aan de mate waarop iemand een hogere opleiding heeft gevolgd. Dit vanwege het feit dat een hogere opleiding ook niet automatisch zou moeten inhouden dat iemand uitgebreid kan verklaren omdat deze daarmee een grotere woordenschat zou hebben, als ook dat niet iedereen in staat moet worden gedacht om uitgebreid diepere emoties en gevoelens te kunnen beschrijven of uitgebreid heeft nagedacht wat een homoseksuele geaardheid voor gevolgen heeft, maar dat bij het horen als bij het beslissen rekening moet worden gehouden met de achtergrond en dus de persoonlijke omstandigheden van de vreemdeling.

Ook besliste de rechter dat de ambtenaar van de IND zijn verklaringen niet mag vergelijken met andere relazen om daarmee te stellen dat iemand ‘summier’ verklaard heeft omdat gevoelens van personen zich niet laten vergelijken. Bovendien oordeelde de rechtbank dat de IND niet kan stellen dat ook heteroseksuelen kunnen deelnemen aan LHBTI+-activiteiten om daarmee alle brieven van LHBTI+organisaties af te wijzen waaruit juist blijkt hoe Bruno als homoseksuele man in Nederland actief is.

Maar ondanks de opmerkelijke, positieve uitspraak van de rechtbank van 29 juli 2021, bracht de IND exact vier weken later, op de laatste dag mogelijk, nogmaals een afwijzing op Bruno zijn asielaanvraag. In andere bewoordingen, waarbij ditmaal niet ‘summier en oppervlakkig’ maar: ‘Weinig overtuigend en in algemene bewoordingen [verklaringen af te leggen] waarmee hij niet inzichtelijk heeft kunnen maken wat zijn ervaringen en beleving waren toen hij zich realiseerde homoseksueel te zijn en hoe dit zich verder ontwikkelde.’

De advocaat is inmiddels in beroep gegaan, nogmaals een nieuw rapport van LGBT Asylum Support volgt. Echter, procedures als deze (exemplarisch voor hoe de IND eindeloos kan doorprocederen, een staat in een staat vormt met minachting van rechtbanken) rechtvaardigen inmiddels een parlementaire enquête. Immers, de IND is immers onderdeel van een betrouwbare overheid, maar overtreedt vastgesteld door rechters haar eigen werkinstructies en komt afspraken met de Tweede Kamer over deze werkinstructies niet na. Daar wijst LGBT Asylum Support met de petitie #NietGayGenoeg 3.0 nogmaals op.

Steun deze petitie waarmee Bruno en vele andere LHBTI+asielzoekers in Nederland op een eerlijke wijze beoordeeld worden.

Klik hier voor de petitie #NietGayGenoeg3.0

*