Blogposts

Blog

Geplaatst op woensdag 12 januari 2022 @ 07:30 door Travelboy , 2484 keer bekeken

Of het een lesbische relatie was, dat werd in hun tijd nooit hardop uitgesproken. Maar alles wijst erop dat Johanna Ledel en Florina Troch begin vorige eeuw de eerste openlijk samenlevende vrouwen in Tilburg waren. Hun graf en woning worden nu mogelijk een monument.

 

Op enkele meters van de ingang van Tilburgs oudste begraafplaats, ‘t Heike aan de Bredaseweg, ligt een wat vervallen dubbelgraf. Pien Adriana Merkx gaat er iedere week wel een keer langs. Om het graf netjes te houden of voor een moment van bezinning. De voorzitter van COC Tilburg/Breda, de belangenvereniging voor de LHBTI-gemeenschap, weet dat ze niet de enige is die kracht, troost of inspiratie put uit deze plek. ,,Steeds meer homo’s en lesbiennes weten deze plek te vinden, ook veel jonge mensen.”

 
 

Dapper

 
Johanna Ledel en Florina Troch voor hun woning in de Professor Dondersstraat.
 

Johanna Ledel en Florina Troch voor hun woning in de Professor Dondersstraat. © Fotograaf onbekend, collectie Regionaal Archief Tilburg

 

Wat deze plek zo bijzonder maakt voor de lokale LHBTI-gemeenschap? Het is de rustplaats van Johanna Ledel (1867-1944) en Florina Troch (1865-1935), die openlijk samenleefden in het Tilburg van voor de Tweede Wereldoorlog, toen een liefdesrelatie tussen twee vrouwen nog allerminst geaccepteerd was en zelfs strafbaar. Maar Ledel, een verloskundige, was een dappere vrouw. In 1905 kreeg ze een hoogoplopend conflict met Tilburgse huisartsen, over de rol die (vroed)vrouwen mochten vervullen. Ondertussen woonde ze samen met Froch, een gescheiden vrouw.

In het vorig jaar verschenen boek Van Willem II tot Roze Maandag, over de geschiedenis van Tilburg op het gebied van homoseksualiteit en gender- en seksediversiteit, schrijft auteur Luc Brants dat Ledel en Troch het bekendste voorbeeld waren van openlijk samenlevende vrouwen. Het is wel de vraag of ze hun relatie zelf als lesbisch beschouwden. ‘Juist door niet openlijk lesbisch te zijn konden de twee vrouwen ongestoord samenwonen zonder met maatschappelijke uitsluitingen te maken te krijgen’, schrijft Brants. Uit alles blijkt echter de grote affectie die de twee vrouwen voor elkaar hadden.   

 

Flora

 
Johanna Ledel liet het pand aan de Professor Dondersstraat bouwen voor haar en haar levensgezel Florina Troch. Het pand kreeg de naam Flora.
 

Johanna Ledel liet het pand aan de Professor Dondersstraat bouwen voor haar en haar levensgezel Florina Troch. Het pand kreeg de naam Flora. © Erik van Hest / BD

 

Bijvoorbeeld uit de wens om samen begraven te worden. En uit het huis aan de Professor Dondersstraat, dat Ledel in 1923 voor haar levenspartner liet bouwen en de naam ‘Flora’ gaf. Uit het onderzoek van Brants voor zijn boek, bleek dat de twee vrouwen nog steeds begraven liggen aan de Bredaseweg. Het COC besloot direct navraag te doen bij de parochie over de status van het graf. ,,Er bleken al vijf jaar geen grafrechten meer te zijn betaald”, zegt Merkx. ,,Het had dus eigenlijk al geruimd kunnen worden.” 



Omdat er ook geen contact meer was met nabestaanden, besloot het COC zelf snel de grafrechten voor vijf jaar vast te leggen. Ook werd bij de gemeente Tilburg een verzoek ingediend om het dubbelgraf een beschermde status te geven. Onlangs gaf de omgevingscommissie daarvoor een positief advies. Vanwege het zeldzame ontwerp van het graf, de ligging tussen andere monumentale graven en niet in de laatste plaats vanwege de betekenis voor de Tilburgse LHBTI-gemeenschap. De commissie kwam zelf met een aanvullende suggestie: kijk of ook het pand aan de Professor Dondersstraat op termijn een monument kan worden.

 

Een woordvoerder van de gemeente laat weten dat het college medio februari een besluit neemt over het graf en dat er mogelijk nog voor de zomer ook een voorstel komt voor het vroegere woonhuis van Ledel en Troch. Merkx is alvast blij met de positieve reacties: ,,Als het graf een monument wordt, kunnen we subsidies aanvragen om het beter te onderhouden. We willen daar respectvol mee omgaan. Het is echt niet onze bedoeling om hier nu heel groot regenboogkleuren aan te brengen, maar deze plek kan wel uitgroeien tot een symbool voor de Tilburgse LHBTI-gemeenschap.” 

 

bron: www.bd.nl


Reacties

Er zijn nog geen reacties geplaatst.

Plaats een reactie

Je moet ingelogd zijn om een reactie te mogen plaatsen. Klik hier om in te loggen.