Gay Vrienden Club

Afgelopen Olympische Spelen viel hockeykeeper Anne Veenendaal niet alleen op door haar sporttalent, maar ook door de pridevlaggetjes op haar helm. Met die uitgesproken houding ontpopte Veenendaal zich tot een lhbti-boegbeeld. ‘Bijzonder dat meiden dankzij mijn openheid durven te zeggen dat ze op vrouwen vallen.’

Bij binnenkomst in het ruime appartement van Anne Veenendaal in Utrecht valt het oog direct op een mooie luchtfoto van een hockeystadion. ‘Kijk’, zegt Veenendaal terwijl ze een stipje op het veld aanwijst. ‘Daar in het doel staat mijn vriendin Ayeisha McFerran, de keeper van Ierland. En hier zou ik ergens moeten staan, net buiten beeld.’

Veenendaal en McFerran, beiden doelvrouw van beroep, zijn nu vijf jaar een stel en wonen al enkele jaren samen. Geregeld staan ze op het hockeyveld tegenover elkaar. Bij wedstrijden tussen Nederland en Ierland, zoals op de bewuste foto tijdens het WK van 2022 in het Wagener Stadion in Amstelveen, of met hun clubs Amsterdam (Veenendaal) en Tilburg (McFerran) in de hoofdklasse.

Tijdens de Olympische Spelen in Parijs van afgelopen zomer ontbrak Ierland op het toneel, terwijl Veenendaal schitterde in het doel van het Nederlands team. Eindelijk was ze eerste keuze en de goalie groeide bij haar olympisch debuut uit tot de held van het toernooi. Veenendaal wist in de spannende finale tegen China (1-1 na reguliere speeltijd) drie shoot-outs te stoppen. Miljoenen tv-kijkers zagen hoe Veenendaal, getooid met een helm voorzien van twee pridevlaggetjes, ijzig kalm bleef in de één-tegen-éénduels.

Veel vertrouwen

‘Toen het uitdraaide op shoot-outs kreeg ik een bepaalde rust over me heen’, vertelt ze aan de keukentafel. ‘Ik had er heel veel vertrouwen in. Mijn teamgenoten zijn heel goed in het nemen van shoot-outs en ik had in aanloop naar de finale veel videobeelden bestudeerd. Het viel me op dat verschillende Chinese spelers al drie jaar hetzelfde deden. Op een waterflesje had ik een tape geplakt en daarop in staccato zinnen wat aantekeningen gezet zoals: nummer 20 rug erin, nummer 9 frontaal.’

De Chinezen kenden weinig geheimen voor Veenendaal, die direct de eerste twee shoot-outs stopte. ‘Ik vind shoot-outs echt een leuk spelletje, vooral die psychologische oorlogvoering is genieten. Soms is het echt van: jij denkt dat ik denk dat jij denkt dat je dit gaat doen. Voor keepers is het heerlijk om een speler een beetje uit te dagen. In principe hoeven wij niks. De druk ligt bij de speler, die moet binnen acht seconden scoren.’

Dankzij drie rake shoot-outs van Pien Sanders, Maria Verschoor en Marijn Veen en drie reddingen van Veenendaal prolongeerden de hockeysters hun olympische titel. De uitblinkende keeper krijgt nog altijd kippenvel als ze terugdenkt aan het beslissende moment. Ze gooide haar stick en helm weg, rende achteruit richting cornervlag en zag een uitzinnige groep meiden op haar afstormen. ‘Ik werd helemaal gek, had geen idee wat ik deed. Het hele stadion, volledig oranje gekleurd, ging uit z’n dak. Het was zó bijzonder.’

Hockeykeepster Anne Veenendaal: ‘Het hele stadion, volledig oranje gekleurd, ging uit z’n dak. Het was zó bijzonder’Beeld Tengbeh Kamara

De olympische titel leverde Veenendaal niet alleen een gouden plak en veel zelfvertrouwen op. Dankzij haar bekendheid op het hockeyveld ontpopt ze zich steeds meer als een rolmodel voor de lhbti-gemeenschap. ‘Ik vind het heel belangrijk om te laten zien dat je jezelf moet kunnen zijn. Of dat nu op het sportveld is, op school of bij je familie. Daarom draag ik al jaren een helm met twee pride-vlaggen erop en tijdens de Spelen hebben veel mensen dat gezien.’

Veenendaal, opgegroeid in Hilversum, is altijd heel open geweest over haar seksuele geaardheid. Ze heeft er nooit problemen mee gehad. Niet bij haar familie en niet op het hockeyveld, maar ze weet dat het ook anders kan zijn. ‘Sinds Parijs krijg ik via Instagram van jonge meiden nog meer berichtjes dan voorheen, met daarin: ‘Je kent mij niet, maar omdat jij jezelf bent en uitdraagt dat homoseksualiteit zo normaal is, heb ik aan mijn ouders durven vertellen dat ik op vrouwen val.’ Ook komen regelmatig ouders naar mij toe om me te bedanken dat ik op dit gebied een rolmodel ben voor hun dochter. Dat vind ik heel mooi en bijzonder en daarom blijf ik me uitspreken.’

Dat doet ze zeker niet alleen met woorden. Onlangs weigerde de 29-keeper af te reizen naar Oman, waar de mondiale hockeybond een gala had georganiseerd. Tijdens de FIH Hockey Stars Awards zouden de beste spelers, keepers, talenten, coaches en scheidsrechters worden geëerd. In oktober ontving Veenendaal een mail van de FIH met de mededeling dat ze genomineerd was voor de prijs van beste keeper van 2024. ‘Er werd ook gevraagd of ik naar de uitreiking in Oman wilde komen als ik de prijs daadwerkelijk zou winnen. Ik heb direct geantwoord dat ik niet kom.’

Homoseksualiteit strafbaar

Veenendaal peinst er niet over een land te bezoeken waar homoseksualiteit strafbaar is. Ze kan er met haar hoofd niet bij dat de mondiale bond nota bene Oman had uitgekozen voor het gala. ‘De hockeyfederatie pretendeert inclusief te zijn en iedereen te accepteren. En dan organiseren ze het evenement in een land waar je opgepakt kunt worden als je jezelf bent.’

Enkele jaren geleden was Veenendaal gepikeerd toen bleek dat de wereldhockeybond het eerste WK voor de nieuwe vijf-tegen-vijfvariant, Hockey5s, in 2024 aan Oman had toegewezen. ‘Ik vond dat Nederland daar niet aan moest meedoen. Waarom zou je in godsnaam naar zo’n land gaan? Dat heb ik de Nederlandse hockeybond ook laten weten. Ik kreeg toen te horen dat terugtrekking gepaard zou gaan met een hoge boete.’

Mocht het Nederlandse team in de toekomst een toernooi spelen in Oman of een ander land waar een gevangenisstraf staat op homoseksualiteit, dan blijft Veenendaal thuis. ‘Honderd procent. Ik heb de afgelopen weken ook wat discussies gehad met mensen die zeiden: als je de award van beste keeper had gewonnen, was je zeker wel gegaan? Nee, helemaal niet. Dan ken je mij niet.’

De prijs voor beste doelvrouw van het jaar ging uiteindelijk aan haar neus voorbij. De Chinese keeper van het zilveren olympisch team werd verkozen tot beste goalie. Veenendaal vermoedt niet dat er een verband bestaat tussen haar weigering naar Oman af te reizen en het feit dat ze de eretitel niet wist te winnen. ‘Dat kan ik me niet voorstellen.’

Hockeykeepster Anne Veenendaal: ‘Ik wil van de FIH-directeur wel eens weten wat de jaarlijkse ‘Inclusion and Diversity Day’ inhoudt’Beeld Tengbeh Kamara

Om de recente evenementen in Oman aan de kaak te stellen heeft Veenendaal zich deze kerstvakantie voorgenomen een brief te schrijven aan de Pakistaanse president van wereldhockeybond FIH. ‘Ik wil in deze brief vooral de persoonlijke kant van het verhaal benadrukken. Ik ben niet de enige homoseksuele hockeyer in de wereld. Ik denk dat ze zich bij de FIH niet realiseren dat er veel weerstand bestaat tegen het organiseren van wedstrijden of gala’s in landen waar homoseksualiteit strafbaar is. Of ze hebben er schijt aan, dat kan natuurlijk ook.’

De keeper noemt het in dit licht opmerkelijk dat de wereldhockeybond sinds enkele jaren wel een jaarlijkse ‘Inclusion and Diversity Day’ houdt. ‘Ik wil van de directeur wel eens weten wat zo’n dag voorstelt. Hoezo staat de FIH voor gelijkheid? Zo’n dag staat in mijn ogen haaks op hun handelwijze om de hockeysport in Oman te promoten. Eigenlijk is het gewoon gênant’, zegt Veenendaal.

De brief aan de FIH-president zit al deels in haar hoofd. Na oud en nieuw gaat ze er in een rustieke Noord-Ierse omgeving, te midden van haar schoonfamilie, eens goed voor zitten.

bron: www.volkskrant.nl