De aanstelling van Ron van den Hout als nieuwe bisschop van Roermond heeft binnen zowel de katholieke gemeenschap als de bredere samenleving veel beroering veroorzaakt. De ophef draait voornamelijk om zijn uitspraak dat het kerkelijk huwelijk volgens de katholieke leer enkel is weggelegd voor de verbintenis tussen man en vrouw. Deze uitspraak wordt gezien als een bevestiging van de traditionele leer van de kerk. Tijdens zijn officiële aanstelling heeft de bisschop zich echter niet negatief uitgelaten over LHBTIQ+-personen en sprak hij enkel vanuit de officiële kerkelijke leer, zonder persoonlijke oordelen of veroordelingen uit te spreken.

Interessant hierbij is dat bisschop Van den Hout in het verleden zelf diverse homohuwelijken heeft ingezegend, wat duidt op een meer inclusieve persoonlijke benadering dan strikt de leer voorschrijft. Dit contrast legt de spanningen bloot tussen de persoonlijke overtuigingen van geestelijken en de officiële doctrines van de kerk. Het lijkt erop dat Van den Hout een weg zoekt om als geestelijke pastoraal nabij te zijn aan iedereen zonder daarbij openlijk in strijd te gaan met de kerkelijke leerstellingen. Zijn aanstelling illustreert de complexe positie van de kerk in een tijdperk waarin inclusiviteit steeds meer wordt gewaardeerd en verlangd.

Strijd voor gelovige lhbtiq+ personen: Een oproep tot steun

De huidige situatie rondom bisschop Van den Hout brengt opnieuw de strijd van gelovige lhbtiq+ personen binnen de katholieke kerk naar voren. Deze groep bevindt zich in een moeilijke positie: enerzijds zijn zij trouw aan hun geloof en kerk, anderzijds voelen zij zich vaak niet volledig geaccepteerd. Het is belangrijk dat we deze gelovige lhbtiq+ gemeenschap steunen in hun zoektocht naar acceptatie en gelijkwaardigheid binnen de kerk, een plek die voor velen voelt als hun spirituele thuis. Platforms zoals de Roermondse leeskring binnen de kerk “eenbrugbouwen.nl” en andere initiatieven in het land proberen deze dialoog te faciliteren en begrip te creëren tussen kerkelijke leer en de behoeften van lhbtiq+ gelovigen. Echter, de commotie rondom de aanstelling van de nieuwe bisschop wordt momenteel ook aangejaagd door veel niet-gelovige lhbtiq+ personen. Hoewel hun steun belangrijk is, is het cruciaal dat zij ook oog hebben voor de religieuze context waarin deze discussie plaatsvindt, en dat de stem van gelovige lhbtiq+ personen hierin niet verloren gaat.

De Langdurige Strijd Tussen Kerk en LHBTIQ+-Gemeenschap

De spanning tussen de kerk en de lhbtiq+ gemeenschap is niet nieuw. In de jaren 1970 uitte de toenmalige Roermondse bisschop Jo Gijsen zeer negatieve en afwijzende standpunten over homoseksualiteit. Zijn uitspraken gaven aanleiding tot diverse protesten en hebben uiteindelijk geleid tot de eerste Roze Zaterdag in 1979 in Roermond. Dit is een belangrijk moment in de geschiedenis van de Nederlandse lhbtiq+ beweging. De historische context onderstreept hoe lang deze strijd al duurt en hoe diepgeworteld de gevoelens van afwijzing kunnen zijn.

Ook in de recente geschiedenis zijn er incidenten geweest waarin kerkelijke leiders zich negatief uitspraken over lhbtiq+ personen, zoals kardinaal Wim Eijk in Utrecht. Dergelijke uitlatingen dragen bij aan de kloof tussen de katholieke kerk en de regenbooggemeenschap. Hoewel de woorden van bisschop Van den Hout niet van dezelfde aard zijn, plaatst zijn bevestiging van de kerkelijke leer zich in een bredere historische context waarin de kerk vaak wordt gezien als een instituut dat afwijzend staat tegenover de lhbtiq+ gemeenschap.

De katholieke kerk heeft een complexe en vaak gespannen relatie met de lhbtiq+ gemeenschap. Volgens de officiële leer van de kerk is iedereen, ongeacht seksuele geaardheid, geliefd en gerespecteerd door God. Men dient met respect en waardigheid behandeld te worden. Tegelijkertijd blijft de kerk echter vasthouden aan haar traditionele standpunt dat seksuele relaties voorbehouden zijn aan het huwelijk tussen een man en een vrouw en dat homoseksuele handelingen als zondig worden beschouwd. Dit onderscheid tussen het veroordelen van de daad maar niet de persoon, leidt vaak tot verwarring en pijn binnen de lhbtiq+ gemeenschap, die zich daardoor niet volledig geaccepteerd voelt. Terwijl paus Franciscus oproept tot compassie, inclusiviteit en een meer pastorale benadering, blijft de kerkelijke leer strikt en biedt het weinig ruimte voor de volledige acceptatie van lhbtiq+ relaties. Hierdoor worstelen veel gelovige lhbtiq+ personen met hun plek binnen de kerk, die hen vaak uitnodigt tot celibaat en onthouding als enige geaccepteerde levenswijze.

Hoe Religies Kijken naar de LHBTI-gemeenschap

Religies wereldwijd hebben uiteenlopende standpunten ten aanzien van de lhbtiq+ gemeenschap, die vaak variëren van volledige afwijzing tot meer inclusieve benaderingen. In de islam wordt homoseksualiteit over het algemeen afgekeurd en gezien als zondig, hoewel er in sommige moslimgemeenschappen langzaam meer ruimte komt voor acceptatie en dialoog. Het jodendom kent diverse stromingen: orthodoxe joden wijzen homoseksuele relaties af, terwijl meer liberale en hervormde bewegingen, zoals het progressieve en conservatieve jodendom, openstaan voor de lhbtiq+ gemeenschap en zelfs huwelijken zegenen. De protestantse kerk in Nederland, vertegenwoordigd door de Protestantse Kerk in Nederland (PKN), heeft een meer uiteenlopend standpunt. Terwijl sommige protestantse gemeenten openstaan voor lhbtiq+ personen en huwelijken tussen mensen van hetzelfde geslacht zegenen, zijn er ook conservatieve delen die hier grote moeite mee hebben. De PKN zelf maakt ruimte voor verschillende opvattingen binnen haar gemeenten, waarbij zij lhbtiq+ relaties niet uniform afwijst, maar ruimte laat voor individuele keuzes van de kerken en predikanten. Hierdoor is er binnen het protestantisme een bredere acceptatie zichtbaar dan in de katholieke kerk, al blijft het onderwerp in sommige protestantse kringen gevoelig.

De toekomst van de relatie tussen religie en de lhbtiq+ gemeenschap kan er hoopvol uitzien als er actief wordt ingezet op dialoog, begrip en wederzijds respect. Bruggen kunnen worden gebouwd door open gesprekken te voeren, waarin zowel religieuze gemeenschappen als lhbtiq+ personen hun verhalen, zorgen en verlangens kunnen delen. Initiatieven zoals inclusieve leeskringen, zoals die in Roermond als eenbrugbouwen.nl, en andere platforms spelen een cruciale rol in het bevorderen van deze dialoog. Door zowel religieuze leiders als gelovigen uit te nodigen om persoonlijke ontmoetingen aan te gaan met de lhbtiq+ -gemeenschap kan er een beter begrip ontstaan van elkaars perspectieven. Ook het herzien van traditionele interpretaties van religieuze teksten met respect voor de kernwaarden van geloof, zoals liefde en medemenselijkheid, kan bijdragen aan een meer inclusieve houding.

Kleine stappen, zoals het verwelkomen van lhbtiq+ personen in geloofsgemeenschappen zonder voorwaarden, kunnen bijdragen aan een toekomst waarin geloof en identiteit hand in hand kunnen gaan. Het is een gezamenlijke reis die vraagt om empathie, moed en de bereidheid om te luisteren naar elkaar.

Naar een Betere Dialoog

Veel lhbtiq+ personen hebben een complexe en vaak pijnlijke relatie met de kerk, mede gevormd door persoonlijke ervaringen van afwijzing, discriminatie en uitsluiting. Voor velen voelt de kerk als een plek waar zij niet volledig zichzelf mogen zijn, en waar hun identiteit als zondig of onverenigbaar met het geloof wordt bestempeld. Deze negatieve ervaringen, variërend van afwijzende preken tot expliciete uitsluitingen uit kerkelijke rituelen, hebben bij veel lhbtiq+ personen geleid tot een gevoel van vervreemding en wantrouwen ten aanzien van religieuze instellingen. Hoewel er kerken en gemeenschappen zijn die openstaan voor inclusiviteit en verzoening, blijven veel lhbtiq+ personen terughoudend door de diepe wonden die in het verleden zijn geslagen. Voor sommigen leidt dit tot het volledig verlaten van de kerk, terwijl anderen blijven zoeken naar een plek binnen het geloof waar zij zich wél geaccepteerd en geliefd voelen. De persoonlijke ervaringen van uitsluiting maken dat veel lhbtiq+ personen de kerk vooral zien als een bron van pijn in plaats van een spiritueel thuis, waardoor de roep om verandering en inclusiviteit binnen religieuze gemeenschappen steeds luider klinkt.

De aanstelling van bisschop Van den Hout en de daaruit voortvloeiende discussies benadrukken de noodzaak voor een voortdurende dialoog tussen de katholieke kerk en de lhbtiq+ gemeenschap. Dit is niet alleen belangrijk voor degenen die binnen de kerk strijden voor erkenning en gelijkwaardigheid, maar ook voor de bredere samenleving. Een genuanceerd begrip van de complexe dynamieken binnen de kerk kan helpen om op een respectvolle manier de brug te slaan tussen geloof, traditie en inclusiviteit. Alleen door in gesprek te blijven en elkaars perspectieven te respecteren, kunnen we samen werken aan een toekomst waarin iedereen zich gezien en gehoord voelt.

Reactie Bisdom Roermond

Queer Nederland vroeg het bisdom om een reactie over de ontstane commotie rondom de uitspraken van de bisschop. Wij zouden specifiek willen weten wat de bisschop precies bedoelde met zijn opmerking over “anders kijken” en hoe dit zich verhoudt tot de pastorale benadering van LHBTIQ+-personen binnen de kerk. Daarbij willen wij duidelijkheid over hoe de bisschop als geestelijk leider deze kwestie ziet en welke gevolgen dit heeft voor de positie en begeleiding van LHBTIQ+-personen binnen de geloofsgemeenschap.

Hieronder vindt u het antwoord van het bisdom door Matheu Bemelmans,
woordvoerder bisdom Roermond:

Eerst even de feiten

In een interview met dagblad De Limburger werd de bisschop in een tussenzinnetje gevraagd: hoe denkt u over het homohuwelijk? De bisschop heeft hierop geantwoord:

“Daar kan ik kort en helder over zijn. Het huwelijk is voor mij evident iets tussen man en vrouw. Als zich twee vrouwen of mannen bij mij melden en zij willen – behalve op het stadhuis – ook in de kerk trouwen: dan zal ik ze het beste wensen, maar ook uitleggen dat ik dat niet kan doen.”

 Hij heeft niet meer gezegd en ook niet minder.

Wat betekent dit?

In andere woorden geformuleerd, staat hier dat voor de bisschop het huwelijk voorbehouden is aan een man en een vrouw. Dat is precies wat de katholieke Kerk belijdt. Een relatie tussen twee mensen van hetzelfde geslacht kan in de katholieke kerk niet als een huwelijk worden gezien. De bisschop erkent dat de overheid het (burgerlijk) huwelijk tussen twee mensen van hetzelfde geslacht wel als een huwelijk ziet. Maar in de katholieke kerk kan dit dus niet. Dat is niet alleen in het bisdom Roermond zo, maar dat is op de hele wereld zo. Sterker nog: wanneer de bisschop (of welke andere priester of diaken ook) wél een kerkelijk huwelijk tussen twee mensen van hetzelfde geslacht zou sluiten, zou hij onmiddellijk door Rome ter verantwoording worden geroepen.

Met zijn opmerking heeft de bisschop willen aangeven wat voor hem de grens is. Vóór die grens zijn er allerlei vormen van gesprek, dialoog en ook gezamenlijk gebed mogelijk. Dit spreekt ook uit het tweede deel van het antwoord in het interview, waarin de bisschop zegt:

“Dan zal ik ze het beste wensen, maar ook uitleggen dat ik dat niet kan doen.”

Dit betekent dat de bisschop alle deuren voor gesprek openhoudt. Wanneer je iemand ‘het beste’ wenst, heb je het goede met hem of haar voor. Ook als je op onderdelen met elkaar van mening verschilt. Het niet altijd met elkaar eens zijn, wil niet zeggen dat je anderen verkettert, negeert of uitsluit. Je kunt heel goed met elkaar samen optrekken en tegelijkertijd respecteren dat je over sommige onderwerpen met elkaar van mening verschilt.

Anders kijken

Dat is ook precies wat de bisschop bedoelde met zijn oproep om ‘anders te kijken’. Het was een oproep aan iedereen om vanuit verschillende oogpunten naar elkaar en naar de Kerk te kijken. Het is een uitnodiging aan mensen binnen de Kerk om meer begrip te tonen voor mensen buiten de Kerk. Maar het is evenzeer een oproep aan mensen buiten de Kerk om zich te verplaatsen in de overtuiging en het standpunt van de Kerk en waarom zij bepaalde dingen zegt en doet zoals ze doet. Je hoeft het er niet mee eens te zijn, maar probeer het op z’n minst te begrijpen door er eens door een andere bril naar te kijken. Je bent als gelovig mens niet minder waardevol wanneer je aan sommige dingen niet of niet altijd kunt meedoen.

Pastoraal

De principiële discussie over hoe de Kerk over het ontvangen van sacramenten denkt, staat los van de pastorale zorg die zij voor mensen heeft. Vandaar ook de mogelijkheid voor een zegen, waarover paus Franciscus in zijn recente document ‘Fiducia supplicans’ heeft gesproken. De bisschop onderschrijft dit van harte en heeft in een reactie in het tweede artikel in De Limburger aangegeven in zijn tijd als parochiepriester homoparen een spontane zegen te hebben gegeven.

bron: https://queernederland.nl