Gay Vrienden Club

Een hetero man en drie queer personen vertellen hoe het is wanneer mensen je seksualiteit verkeerd aan je aflezen.

Een tijd geleden mocht ik in een podcast komen vertellen over de manieren waarop (pop)muziek queer (gender)expressie mainstream maakt. Toen ik dat met trots deelde in stories, kreeg ik commentaren die van positief tot ronduit verbouwereerd gingen. “Hoezo ga jij daarover praten?” Subtext: jij bent niet queer genoeg. Ik begrijp het wel. Ik ben dan wel homo, maar toch ook een relatief grote vent met een stoppelbaard die afgezien van juwelen en het occasioneel gewaagde kledingstuk relatief dicht bij de traditioneel “mannelijke” norm blijft. Maar betekent dat dan dat ik er te hetero uitzie om de queer gast in een podcast te zijn? 

Het hele gebeuren was als het negatief van mijn tienertijd, toen ik nog waterpolo speelde. Ik trainde even hard en kon (bijna) evenveel bier atten als de rest van het team, maar toch waren mijn jeans te strak om echt “one of the guys” te zijn. Cut to 10 jaar later en wie draagt nu skinny jeans?

Niet alleen zijn hetero’s zich meer gaan kleden als homo’s uit 2010, queer personen verdrinken tegenwoordig maar al te graag in de oversized kledij die traditioneel als meer “straight” gelezen wordt. Het punt is: kledij verandert niets fundamenteels aan je seksualiteit. Ik ben net zo homo in mijn (oversized) hoodie als in mijn (oversized) glittertrui. 

Al bij al is het vooral heel vervelend hoezeer uiterlijk en seksualiteit met elkaar verbonden worden. Stereotypen over hoe kledij en een zeker voorkomen samenhangen met een bepaalde seksualiteit beperken ons allemaal in onze zelfexpressie; of je nu homo-, bi-, pan-, hetero- of aseksueel bent. Ik wilde weleens weten of er nog meer mensen waren die dit net zo vervelend vinden. Ik sprak Matthias Yzebaert (een hetero man), Thalisa Devos (een biseksuele vrouw), Guillaume* (een biseksuele man) en Lot Peeters (een panseksueel persoon) over hun ervaringen. 

Een hardnekkig vooroordeel is dat mannen die er stijlvol uitzien wel homo moeten zijn. Nieuwtje: gay mannen hebben geen patent op stijl. Blijkbaar was het voor sommige mensen ooit zo moeilijk om te geloven dat heteroseksuele mannen van mode en grooming kunnen houden, dat er in 1994 een nieuwe term voor bedacht werd door Mark Simpson: metroseksueel, ofwel de metropolitische heteroseksueel. Helaas, het lijkt erop dat vooral het kapitalisme bij deze term gewonnen heeft, want begin jaren 2020, verkoopt het metroseksuele concept misschien nog wel cremepjes, maar worden mannen nog steeds verwacht toch maar “normaal te doen” . Zoals blijkt uit het verhaal van ​​Matthias Yzebaert (38, hij/hem, heteroseksueel), freelance grafisch ontwerper, kunstenaar en muzikant.  

Matthias: “De verwarring rond mijn geaardheid begon in mijn puberteit. Rond mijn 15e zeiden medeleerlingen bij een sigaret na de les: misschien ben jij wel homo. Je bent nog op zoek, want je hebt nog geen echte seksuele ervaring. Je moet eigenlijk radicaal zeggen: nee, dat ben ik niet. Je moet je ook opeens “duidelijk niet-gay” gaan gedragen, maar dat gaat natuurlijk niet zomaar. Ik ben nogal lang en tenger, en dat werd vaak als vrouwelijk gezien. Daarnaast was ik ook altijd al gefascineerd door schoonheid en het esthetische. Als je dan in een middelbare dorpsschool zit met een bende tieners die zichzelf aan het ontwikkelen zijn, dan denken mensen: ja, er moet wel iemand gay zijn, dus dat zal dan wel die gast zijn.”  

Ik liep eens met mijn vriendin hand in hand over straat, en toen kwamen er kerels naar ons en die zeiden: "Wat doe jij nu? Dat is een homo, die kan jouw vriend niet zijn." - Matthias

 

“De tijd verstreek en ik kreeg vriendinnen maar die stempel bleef. Ik veranderde van stad, school en vrienden, maar toch bleef ik mensen op straat tegenkomen die riepen: “jij bent een homo.” Toen ik uiteindelijk op Sint-Lucas in Gent studeerde, waar je er natuurlijk wel wat artistieker uit mag zien, liep ik eens met mijn vriendin hand in hand over straat, en kwamen er kerels naar ons en die zeiden: "Wat doe jij nu? Dat is een homo, die kan jouw vriend niet zijn." Dat is mega intrusive. Je zit in een soort van gay bashing situatie zonder dat je gay bent.”

“Wat kan je dan doen om iemand te overtuigen? Stel je voor: iemand vraagt of zegt tegen jou "Ben je gay?", en jij zegt "Nee", en dan vragen ze "Ben je wel zeker?". What the fuck? Ik leef toch al zolang mijn leven? Ik zal het toch wel weten. Hoe moet je je seksualiteit bewijzen als je niet op je woord genomen wordt? Als de omgeving rondom je zegt dat je zus of zo bent, ga je twijfelen en dat uiteindelijk misschien zelfs geloven. Gay zijn wordt ook nog steeds als een belediging gezien. Je wint er geen prijzen mee. Het is iets lastigs. Je moet ervoor uit de kast komen, en dan nog wordt het ook maar gewoon "gedoogd".”

“Ik denk er niet graag aan terug. Ik weet ook dat mensen door dit interview misschien zullen zeggen: ja, die gast is zeker gay. Die argwaan is er altijd. Ook als je gewoonweg over dit thema praat, denken mensen dat je waarschijnlijk gay bent. Maar sinds ik in Antwerpen woon boeit dit onderwerp mij niet meer. Mensen hier zijn daar niet zo mee bezig. De ‘gay scene’ is hier ook zo alomtegenwoordig en als men mij ziet ben ik simpelweg een ‘saaie hetero’. Dat doet mij deugd. Daarom dat het nu tijd is om mijn verhaal te delen met jullie. Door mijn ervaring is mijn empathie voor de LGBTQIA+ scene wel aangescherpt. Noem mij maar gerust een bondgenoot.”

De angst om misschien als niet-hetero gelezen te worden zal niet van vandaag op morgen verdwijnen. Over het algemeen is het in een heteronormatieve samenleving nog steeds handiger om er hetero uit te zien. Er wordt daarom ook weleens gesproken over “passing privilege”, het voordeel dat iemand voor (cisgender) heteroseksueel persoon kan doorgaan. Nochtans is dat niet altijd voordelig. Bi- of panseksuele personen riskeren dat een deel van hun identiteit onzichtbaar gemaakt wordt, en moeten hun seksuele oriëntatie daardoor vaker expliciet maken en verantwoorden. Toen magazinechef Thalisa Devos (32, zij/haar, biseksueel) voor het eerst een relatie had met een vrouw, schrok ze van de reacties. Niet alleen van onbekenden op straat, maar ook van vrienden die haar op het hart drukten dat ze “zich nu niet als een pot moest gaan kleden”. 

Thalisa: “Ik denk dat ik voor het eerst besefte dat ik ook op vrouwen viel toen ik 17 was, maar het heeft tot mijn 30e geduurd voordat ik het luidop kon zeggen. Ik was in het geniep wel al een paar keer met een vrouw naar bed gegaan — alleen als er te veel drank in het spel was — maar ik zei dat tegen niemand. Het was trouwens ook niet zo dat ik daar hele dagen mee in de knoop lag. Het gebeurde gewoon omdat ik er zin in had.” 

“Met het oog op verliefdheid of een relatie bleef ik lange tijd naar mannen kijken. Vrouwen, dat was vooral seksueel. Maar toen had ik plots een crush op een vrouw. Die verliefdheid heb ik gebruikt om het tegen vrienden te zeggen, zo van: "Ik heb een crush.", "Hoe heet hij?", "Nee, zij.", "Ah, ah ja, oké.". Het was pas bij mijn eerste relatie met een vrouw dat ik merkte dat het toch niet zó gemakkelijk was. Je mag flierefluiten met wie je wil — dat is experimenteren en dat hebben we allemaal wel gedaan. Maar toen het echter werd, kreeg ik toch een aantal reacties die minder positief waren.”

“Ik zat op een terras en een vriendin kwam naar me toe: "Oh, is dat je ding nu? Vrouwen? Allemaal goed hoor, zolang je je niet begint te gedragen en kleden als een pot." Ik weet nog steeds niet wat ik gezegd zou moeten hebben.” - Thalisa

 

“Op een bepaald moment zat ik op een terrasje met een vriendin van mijn toenmalige vriendin. Toen kwam er iemand naar ons toe die ik al zeer lang ken en die zei: "Oh, wat heb ik gehoord? Is dat je ding nu? Vrouwen? Allemaal goed hoor, zolang je je niet begint te gedragen en kleden als een pot." Ik heb toen maar wat gelachen. Ik wist niet hoe te reageren, want het kwam uit het niets. Ik weet nog steeds niet wat ik gezegd zou moeten hebben. Die opmerking krijg ik trouwens nog steeds: "Ja, maar je ziet er niet lesbisch uit." Alsof dat iets positiefs zou zijn.”

“Ik las onlangs een interview met regisseursduo Kato De Boeck en Flo Van Deuren. Het ging erover hoe opvallend het is dat er bijna altijd een lesbisch koppel zit in de series en films die tegenwoordig gemaakt worden. Vroeger waren het vaak twee mannen, nu zijn het vooral vrouwen. Iedereen doet daarbij zo hard hun best om de "gewone vrouw” te verbeelden. Ze hebben allemaal lang haar en zijn "meisje-meisje", om toch vooral niet de "stereotype pot" van vroeger naar voren te brengen omdat dat een verwijt zou kunnen zijn. Het is dan alsof het een van de twee moet zijn, maar wat zit er in de tussenruimte?”

“En als je biseksueel bent, is de verwarring helemaal compleet. Ik denk dat het nog diffuser is als je je identificeert als bi, niet alleen op vlak van kledij, maar ook voor mensen die je proberen te begrijpen. De vraag is altijd: “Wat heb je nu liever? Een piet of een foef?” Mensen denken over biseksualiteit nog altijd te vaak dat het een overgangsfase is, dat je het nog niet durft toegeven, of dat het maar een experiment is. ” 

Straight passing privilege is om nog een andere reden een problematische term. Het veronderstelt dat bi- of panseksuele personen hun seksualiteit zomaar aan en uit kunnen zetten. Meer nog, het doet uitschijnen dat ze dat ook zouden willen omdat het “voordelig” is. Dat je geduld kan worden als je een deel van je seksualiteit ontkent, is eigenlijk vooral jammer, geen voordeel. Maar wat als je biseksueel bent, maar nog nooit een homoseksuele ervaring hebt gehad? Ben je dan wel bi? Voordat Guillaume* (23, hij/hem, biseksueel) voor het eerst met een man had gekust, geloofden mensen niet dat hij echt op mannen kon vallen. Hij vertelt hoe dat ongeloof met zijn hoofd fuckte. 

Guillaume*: “Nog niet zo lang geleden was ik op een feest waar queer zijn heel erg geaccepteerd wordt. Dat was de eerste keer dat ik gekust heb met een man. Mijn broer en zijn vriendin waren daar, en heel wat vrienden van mij. Ik was er zelf een beetje van geschrokken want ik had nooit gedacht dat de eerste keer zo openbaar zou gebeuren. Maar het was wel heel tof. ” 

“Nadat ik voor het eerst met een man gekust had, zeiden mensen dat ze dachten dat ik dat zomaar zei. Waarom zou ik dat doen? Omdat het nog nooit in de praktijk geuit was, leek het fake.” - Guillaume*

 

“Ik wist voor die avond wel al dat ik op mannen kon vallen maar dat was nog nooit geuit in de praktijk. Op dat moment voelde het gewoon juist, en zag ik geen reden om het niet te doen. Het moest er ooit van komen. Toch waren mensen verrast. Ze zeiden: "Als je zei dat je ook wel op mannen zou kunnen vallen, dacht ik dat dat gewoon bla bla was." Ik kreeg vooral de reactie dat mensen dachten dat ik het zomaar zei. Dat dient toch nergens toe? Omdat het nog nooit echt gebeurd was, leek het fake. Ik was redelijk verbaasd dat ik die reactie kreeg.”

“Ik ben blij dat het gebeurd is, omdat ik nu weet dat het niet iets is dat ik me inbeeld, en dat ik ook écht kan appreciëren. Je kan daaraan beginnen te twijfelen als het door anderen in twijfel getrokken wordt. Als het dan eens echt gebeurt weet je dat het niet bij je eigen gedachten alleen hoeft te blijven.” 

Naast je gedrag of je kledij heb je dus nog iets anders wat je perceived sexuality veel sterker beïnvloedt dan je misschien zou willen: je partner. Wanneer personen van verschillend (perceived) geslacht daten, wordt al te gemakkelijk aangenomen dat ze beiden heteroseksueel zijn, maar je partner bepaalt je seksualiteit natuurlijk niet (uitsluitend). Dit is een vorm van straightwashing — queer personages in fictie als straight voorstellen — of zelfs queer erasure — het (on)bewust weglaten of downplayen van queerness in de media — in het echte leven. Feit is: bi- of panseksuele mensen zijn net zo bi- of panseksueel in een heteronormatieve relatie. De verhalen van Guillaume* en Thalisa lieten dit al wat zien, maar voor student Lot Peeters (22, zij of hen/haar of hun) gaat het nog een stapje verder.

Lot: “Momenteel zit ik in mijn eerste lange relatie met een man, maar ik heb daarvoor met zowel mannen als vrouwen gedatet. Voor mijn ouders was het een beetje: "Oké, ze is uit de fase. Het is zover, ze is gesetteld." Voor mijn vader is het soms nog steeds wat moeilijk om het allemaal te begrijpen, zo van: "Hoe kan je nu op twee verschillende dingen vallen?" Alleen is het allemaal niet zo abstract. Ik val niet op twee dingen, ik heb gewoon opties. Hij ziet dat anders: ze is nu samen met een man, dus nu is dat voorbij. Maar zo werkt het niet.” 

“Over mijn vriend werd vroeger weleens gezegd dat hij homo zou zijn, en over mij werd gezegd dat ik lesbisch was. Toen we dan iets met elkaar kregen was dat voor mensen even een mindfuck. Dat hadden ze niet verwacht. Mijn vriend is ook veel opener geworden in zijn expressie dan voordat hij met mij samen was. Hij lakt nu bijvoorbeeld soms zijn nagels. Mensen denken dan dat dat door mijn invloed komt, maar als je je op je gemak voelt bij je partner ga je vanzelf een beetje experimenteren.” 

“Over mijn vriend werd vroeger weleens gezegd dat hij homo zou zijn, en over mij werd gezegd dat ik lesbisch was. Toen we dan iets met elkaar kregen, was dat voor mensen even een mindfuck.” - Lot

 

“Naast mijn seksualiteit wordt ook mijn gender weleens verkeerd gelezen. Dat is meestal wel een beetje vreemd, want de mensen rondom je weten natuurlijk wel hoe het in elkaar zit en willen dan verbeteren, maar voor mij is dat niet het belangrijkste. Het ligt ook aan de intentie. Recent heb ik de opa van mijn vriendje leren kennen. Ik gaf ‘m een hand en hij zei: "Dag jongen." Maar hij maakte daar ook geen probleem van. 

“Ik denk dat platformen zoals TikTok ons vandaag creatiever maken in onze zelfexpressie. Voor mij is het vanzelfsprekend dat je de dingen in vraag stelt. En toch zijn er mensen die nooit stilstaan bij hun genderidentiteit of seksualiteit. Hoe kan het dat je zomaar aanneemt wat er over jou verteld wordt, en wat er van jou verwacht wordt? Die hebben dat misschien omgekeerd bij mij ook natuurlijk. Laten we het houden op een mutual misunderstanding.” 

bron: www.vice.nl