Gay Vrienden Club

Speciale paarse mondkapjes, een regenboogplaatjes-draaimiddag en roze koeken: in Evean Erasmushuis wordt de ZaanPride flink gevierd. "We hebben er de hele week aandacht voor", vertelt Marijke van Viegen, coördinator Welzijn en vrijwilligers en ambassadeur 'Roze Gastvrijheid'. "We willen uitdragen dat we voor iedereen staan."

Bij de ingang van het gebouw hangen gekleurde vlaggetjes en ook de regenboogvlag valt niet te missen. Bij het Erasmushuis in de Zaanse wijk Poelenburg vinden medewerkers het belangrijk dat iedereen zich welkom voelt. Marijke van Viegen is coördinator Welzijn en vrijwilligers, maar ook ambassadeur 'Roze Gastvrijheid'. 

Bewustwording, respect en openheid

"In de Zaanstreek zijn wij het eerste huis dat de Roze Loper heeft behaald", vertelt Marijke enthousiast. De Roze Loper kunnen zorginstellingen zelf aanvragen en ontvangen als ze voldoen aan verschillende criteria, zoals bewustwording, respect en openheid.

Van de LHBTIQ+-ouderen van 65 jaar en ouder heeft volgens Movisie 41 procent ooit last gehad van vooroordelen of discriminatie door buren en 36 procent door zorgverleners. Bij het Erasmushuis worden activiteiten georganiseerd, maar ook is er een gespreksmiddag met bewoners. Marijke: "Iedereen die hier komt mag vragen stellen."

Movisie, een landelijk kennisinstituut voor een samenhangende aanpak van sociale vraagstukken, schrijft: "Roze ouderen zijn opgegroeid in een tijd dat homoseksualiteit nog een psychische stoornis werd genoemd. Het was iets wat je verborgen moest houden voor je ouders, familie en voor je verdere omgeving. De publieke opinie was negatief over homoseksualiteit en genderdiversiteit, het was iets om je voor te schamen."

Uit een onderzoek van Movisie blijkt dat zorginstellingen met een Roze Loper een toename zien van LHBTIQ+-bewoners. "Met LHBTIQ+-vriendelijk beleid wordt voldaan aan de behoefte aan erkenning en zichtbaarheid van LHBTIQ+-ouderen." Ook niet LHBTIQ+-bewoners ervaren een tolerant klimaat.

Zo’n Roze Loper lost volgens Frankie Vos van De Zaanse Regenboog niet alles op: "Het is niet zaligmakend, maar je breekt dingen open." Volgens Frankie zeggen veel zorgcentra 'iedereen is welkom', maar doen ze er niks mee. "Ze verschuilen zich achter dat iedereen welkom is. Benoemen en zichtbaarheid is heel belangrijk."

Herkenning

"Iedereen mag er zijn, dat is belangrijk", vult Marijke aan. Ze herkent dat bewoners door de Roze Loper voor dit verzorgingstehuis kiezen. "We gaan naar meer inclusiviteit toe. Dan heb je aandacht voor diversiteit, seksuele geaardheid, maar ook aandacht voor nationaliteit en het geloof."

In sommige verzorgingstehuizen komen bewoners niet uit voor hun geaardheid. Hun partner is ineens 'de chauffeur' of 'gewoon een vriendin'. Uit onderzoek van Sociaal en Cultureel Planbureau blijkt dat dertig procent van de LHB-ouderen zwijgt over hun seksuele voorkeur. De ouderen zijn bang voor reacties van zorgverleners, maar ook voor negatieve reacties van medebewoners.

Bij het Erasmushuis hebben ze daar geen ervaring mee, maar Marijke kent de verhalen wel: "Als je ouder wordt, ontvallen je steeds meer mensen, dus je netwerk wordt kleiner. Dan moet het maar net voorkomen dat in het verpleeghuis waar jij komt, dat daar dan ook net weer mensen zijn van jouw geaardheid zijn. Dat maakt dat mensen weer terug gaan in de kast."

Volgens Frankie Vos van De Zaanse Regenboog zijn de bewoners er ook gewoon klaar mee: "De ouderen hebben sinds de jaren vijftig gestreden en dat willen ze niet meer in het verzorgingstehuis als ze zorg nodig hebben."

Veilig voelen

"Je moet zorgen dat je een zodanige situatie hebt dat maakt mensen zich open en vrij voelen dat ze er voor uit durven te komen." Na het aansnijden van de regenboogtaart, gaan medewerkers langs de bewoners om ze een stukje aan te bieden. Marijke: "Daarna kun je het gesprek aangaan."

Volgens Marijke is het jammer dat het nog steeds nodig is om er zoveel aandacht aan te besteden. "LHBTIQ+-Mensen zijn een minderheidsgroepering in de samenleving. Er komt gelukkig steeds meer openheid en aandacht voor, maar toch blijft het een minderheidsgroep." Met de Zaanse Pride week hoopt Marijke dat de bewoners vooral voelen dat ze gezien worden. "En dat proberen we met z’n allen uit te dragen."

Het Erasmushuis bestaat uit een verpleeghuis en zorgwoningen. De taart werd aangesneden in het verpleeghuis, hier wonen veel bewoners met dementie of andere veelal zware zorgbehoeften. Praten over het onderwerp is voor hen heel lastig en daarom was het niet mogelijk om met de bewoners in gesprek te gaan. Medewerkers zijn vertrouwde gezichten en praten wel met bewoners over dit kwetsbare onderwerp.