Gay Vrienden Club

Het eenzame leven van een homoseksuele boer in Frankrijk. “Mijn buurman bespiedt me al maanden, alsof hij wil controleren of een homo wel in staat is om dit werk te doen.”

“Kom Jugeote, vooruit met de geit. Je gaat hier niet de godganse avond blijven staan!” Pierre Damonneville (42) roept naar zijn koe, een behoorlijk koppige Simmentaler. Ik ontmoet Damonneville in zijn zonovergoten melkboerderij in Villepail, een dorp in het noordwestelijke Franse departement Mayenne.

Nadat de koeien zijn gemolken, lijkt het erop dat een van hen van een kalfje gaat bevallen. Damonneville loopt bezorgd het aangrenzende veld in. “Dat krijg je nu eenmaal als je met levende dieren werkt,” zegt hij. “Dieren zijn geen computers die je even uit kunt zetten.”

Damonneville is behalve een toegewijde boer ook een openlijk homoseksuele man, in een wereld die verder nogal heteronormatief is. Hij is opgegroeid op een boerderij en wilde zelf ook altijd al op het land werken. Hij heeft zijn homoseksualiteit jarenlang verborgen gehouden, omdat hij bang was dat hij zou worden buitengesloten. Maar toen keek hij in 2016 naar een van zijn favoriete tv-programma’s, L’Amour Est Dans le Pré, de Franse versie van Boer zoekt vrouw. Er was voor het eerst een homoseksuele deelnemer, Guillaume Barbier, die in het programma zelf geen liefde vond, maar daarna wel.

Dankzij Barbier besefte Damonneville eindelijk dat hij niet de enige was. In 2017 besloot hij de facebookpagina Agriculteur et gay et alors ? op te richten, wat zoiets betekent als: ‘Boer en gay, en wat dan nog?’ Met de pagina wil hij andere queers in de landbouwsector helpen om zich minder geïsoleerd te voelen. Honderden mensen droegen bij met een persoonlijk verhaal. “Ik realiseerde me dat we met veel meer zijn dan ik dacht,” zegt Damonneville tegen VICE.

In sommige landen bestaan speciale organisaties voor boeren die queer zijn: in Nederland is er bijvoorbeeld de vereniging Gayfarmers, in Duitsland het bijna gelijknamige GayFarmer, in Canada het Franstalige Fierté Agricole, en in de Verenigde Staten zo’n twintig vergelijkbare groepen. In het Verenigd Koninkrijk zette voormalig dominee Keith Ineson in 2010 de Gay Farmer Helpline op, nadat hij had vernomen dat queers in geïsoleerde gebieden op het platteland het zwaar te verduren hebben.

Omdat zulke organisaties in Frankrijk ontbreken, is de pagina van Damonneville des te belangrijker. Voor mensen als Jean-Jacques Biteau bijvoorbeeld, een 53-jarige wijnboer uit Charente-Maritime die zichzelf in het verhaal van Damonneville herkende. Hij worstelde jarenlang om uit de kast te komen en toen hij uiteindelijk deed, werd hij afgewezen door zijn bloedeigen vader, een boegbeeld van de lokale landbouwgemeenschap.

Het initiatief van Damonneville is niet alleen maar met gejuich ontvangen. Hij vertelt dat hij de dag voor onze ontmoeting nog een anoniem dreigtelefoontje heeft gekregen. “Het moet iemand uit deze buurt zijn, ik ben er wel aan gewend inmiddels,” zegt hij. “Mijn buurman bespiedt me ook al maanden, alsof hij wil controleren of een homo wel in staat is om dit werk te doen.”

Omdat hij van kinds af aan in deze wereld zit – zijn ouders en grootouders waren respectievelijk graan- en melkveehouders – is Damonneville maar al te goed bekend met de bekrompen, conservatieve mentaliteit die er vaak heerst. In 1995 ging zijn moeder weg bij zijn vader, het prototype traditionele Franse boer. De scheiding was zo heftig dat hij zijn vader nooit meer heeft gezien. “Hij vertelde ons dat scheiden een grote schande was in de agrarische gemeenschap, en dat hij vanaf die dag geen kinderen meer zou hebben.”

Volgens François Purseigle, een socioloog die gespecialiseerd is in agrarische gemeenschappen, heerst in de Franse landbouwsector nog steeds een sterke christelijke invloed. “De landbouw werd tijdens de modernisering in de negentiende eeuw gesteund door de kerk,” zegt Purseigle. “Daardoor wordt er op een heel traditionele manier naar het gezin gekeken.”

In een enquête uit 2015 van Terre-net en Web-agri, twee Franse websites die gewijd zijn aan boeren, gaf 61,3 procent van de 2609 deelnemers aan dat homoseksualiteit niet geaccepteerd werd binnen agrarische gemeenschappen. Afgezien van de kerk denkt Damonneville dat dat ook te maken heeft met het feit dat veel boeren geobsedeerd zijn door hun opvolging. “Zij vinden het vanzelfsprekend dat je trouwt, kinderen krijgt en dat je eerste zoon het bedrijf overneemt,” zegt hij.

Maxime Duteil (18) is momenteel in de leer bij Damonneville. Hij geeft toe dat hij zijn klasgenoten nooit heeft verteld dat zijn baas homoseksueel is, uit angst voor hun reactie. “Een aantal zou er wel op tegen zijn,” zegt Duteil. “In de landbouw zijn mensen koppig als ezels.” Duteil, die verder best gereserveerd overkomt, uit zijn bewondering voor de man die hem alles over het boerenleven heeft geleerd wat er te leren valt. “Er komt enorm veel kracht bij kijken om in zo’n bekrompen omgeving te accepteren dat je homoseksueel bent,” zegt hij

Damonneville heeft niet altijd zoveel zelfvertrouwen gehad als nu. Hij kwam er zelf op zijn 21ste achter dat hij homoseksueel was, toen hij verliefd werd op een vriend. Drie jaar later waagden ze de sprong en werden ze een stel. “Ik zat toen nog vast in de boerenmindset,” zegt hij. “Ik wilde mijn eigen boerderij hebben, wat nooit zou kunnen als ik openlijk homoseksueel was.” Hij maakte het uit, omdat hij bang was dat het zijn professionele toekomst in gevaar zou brengen, en stortte zich op zijn werk.

Acht jaar en een aantal baantjes later realiseerde hij zich dat hij financieel stabiel was, maar emotioneel afgestompt. Zijn eenzaamheid verdreef hem uiteindelijk uit de kast, waarna hij zich aan een datingapp waagde. Daar ontmoette hij weer een nieuwe liefde, die inmiddels zijn ex is.

“Alsof het zo had moeten zijn, ontmoette ik hem in de periode dat ik een boerderij kocht in Villepail, ver van waar ik ben opgegroeid,” zegt Damonneville. Na een relatie van zes jaar gingen ze uit elkaar. Damonneville denkt dat de ware nog steeds ergens rondloopt. “Boer zijn en een relatie hebben hoeft elkaar wat mij betreft niet in de weg te staan,” zegt hij. “Al moet ik vijftien uur per dag werken, dan nog kan ik tijd vrijmaken in het weekend en op vakantie gaan.”

Het heeft hem goed gedaan om te vertrekken uit zijn geboortestreek. “Ik wilde laten zien dat je wel degelijk de zoon van een boer kunt zijn, los van je familie succes kunt hebben en je levensproject kunt realiseren terwijl je uit de kast bent,” zegt hij.

Deze keuze heeft zich uitbetaald: Damonneville hoopt deze zomer zijn vierde boerderij te beginnen, nieuwe werknemers aan te nemen, een schuur te bouwen om zijn hooi in op te slaan en zijn eigen lab op te zetten waarmee hij onder meer yoghurt en kaas zal kunnen produceren. Hij overweegt ook om aandelen van zijn bedrijf over te dragen aan zijn naaste medewerkers, zodat er geen problemen zullen ontstaan rondom zijn opvolging. En de deur naar de liefde blijft ondertussen wagenwijd openstaan.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk bij VICE Frankrijk.
Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.