Gay Vrienden Club

In Nee, Man de podcast praten Jules de Keiser, Daniël van de Poppe en Rocher Koendjbiharie over mannelijkheid en meer! Een belangrijk onderwerp dat steeds meer in de schijnwerpers komt. Er is dan ook genoeg om over te praten. Zo maakten Daniël en Rocher een bonusaflevering naar aanleiding van de aflevering van BOOS over seksueel overschrijdend gedrag bij The Voice of Holland. Een aflevering die aanzetten tot denken nog voor het derde seizoen was begonnen. Andere afleveringen gingen over masculiniteit in films, internationale vrouwendag en racisme. Inmiddels staat alweer aflevering 6 van het derde seizoen online. Hoog tijd voor een review dus!

Gender onder constructie

In de aflevering Genderexpressie: Hiep-Hoi-Le-Roy! praten Jules en Daniël met Leroy Duivenvoorden over genderexpressie. Of misschien beter gezegd: over hoe iemands expressie vaak in het binaire gender construct (1) wordt gestopt. Dat is iets waar Leroy zelf ervaring mee heeft. Als kind voelde hij zich al mega ongemakkelijk bij het zien van ‘de jongens tegen de meisjes’ bij Telekids. “Ik merkte voor het eerst dat het heel erg uit elkaar getrokken wordt. Er wordt meer op een verschil gefocust dan op de overeenkomsten.” Leroy ergert zich hier nog steeds aan en zet vaak vraagtekens bij wat eigenlijk mannelijk of vrouwelijk is. Vaak draagt marketing aan ons op wat voor ‘mannen’ en wat voor ‘vrouwen’ is. Althans, hun idee van mannen en vrouwen dan. De ervaring van Leroy is heel herkenbaar voor mij. Als kind begreep ik al niet waarom er verschillend speelgoed is voor jongens en meisjes, en dat begrijp ik nog steeds niet. Het is fijn om herkenning in de ervaring van Leroy te vinden. 

Make-up of af?  

Er zit een fijn tempo in de aflevering. Ze bespreken onderwerpen uitgebreid, maar kauwen ze niet tot in den treure uit. Interessante vragen die met oprechte interesse worden gesteld, houden het gesprek op gang. Zo verschuift het gesprek via ‘waarom draag je make-up?’ naar ‘wat is genderexpressie eigenlijk?’. Leroy heeft hier een mooie filosofie over. “Ik uit mezelf zoals ik dat wil. Vervolgens gaan we als maatschappij die expressie in een construct gooien, waardoor heel veel vrijheid wordt beperkt.” Volgens hem hebben kleding en andere aspecten van expressie zelf geen gender. Het is de maatschappij die er een oordeel over vormt. Een gedachte waar ik me volledig bij aansluit. Door dit construct los te laten en meer vrijheid te nemen, voelen anderen zich echter soms ongemakkelijk. “Mensen vinden het soms confronterend. Ze zijn zelf misschien altijd door het patriarchale systeem (2) in een hoekje geduwd en ik laat opeens zien hoeveel schijt ik daar aan heb.”  

Schijt en privilege

De aflevering bespreekt ook dat het een privilege is om schijt te kunnen hebben aan de norm. Bij witte mannen wordt het verstoren van de gendernormen vaak eerder geaccepteerd of zelfs toegejuigd. Neem bijvoorbeeld Harry Styles die geroemd werd voor het dragen van een jurk op de cover van Vogue. Terwijl trans vrouwelijke personen van kleur zich al decennia afzetten tegen het, door kolonialisme verspreide, binaire gender construct. Zij riskeerden hiermee hun baan, veiligheid en vrijheid omdat crossdressing strafbaar was. Ook vandaag de dag ontvangen mensen van kleur niet dezelfde roem die witte gendervrije mensen krijgen. Dat je jezelf kan uiten zoals je wil zonder dat je hierdoor niet genoeg inkomen kan genereren of zonder dat je veiligheid in gevaar komt is een privilege. Begrijp me niet verkeerd, ik vind het heerlijk om Harry Styles in een jurk te zien en vier die vooruitgang. Het is echter ook belangrijk om te onthouden wie voor die vooruitgang hebben gevochten. Daarbij is het vooruitgang maar nog geen eindbestemming zolang nog niet iedereen dezelfde vrijheid heeft.  

Ongewild politiek statement

Naast de pijnlijke realiteit dat schijt hebben een privilege is, komt nog een belangrijk punt ter sprake. Leroy sluit de aflevering namelijk af door aan te geven dat mensen die zich niet aan genderrollen conformeren vaak te maken krijgen met agressie. Mensen geven snel een zwaar politieke lading aan iemands uiterlijk zodra dat gender nonconforming is. De haat die zij aan een politieke ideologie hebben, uiten zij persoonlijk op iemand die dat volgens hen vertegenwoordigd. Iets wat ik helaas ook zelf herken. Als nonbinair persoon hoor ik vaak dat het mijn schuld is dat je ‘niks meer mag zeggen’ of dat ‘alles tegenwoordig zo ingewikkeld is.’ Meestal hoor ik dit van mensen die ik ken zoals collega’s en vrees ik niet voor mijn fysieke veiligheid. De angst dat mijn expressie onbekenden wel tot fysieke agressie aanzet heb ik regelmatig. Ik zou willen dat het niet nodig zou zijn om over onderwerpen als deze te praten, maar ben blij dat het gebeurt. De aflevering staat kort stil bij wat omstanders van verbale of fysieke agressie kunnen doen. Een goede vraag waar wat mij betreft nog verder op ingegaan had kunnen worden.    

Samen in gesprek

De kracht van de aflevering zit voor mij in de wisselwerking tussen de gast en de hosts. De hosts hebben een fijne open houding en oprechte interesse in de ervaringen en gedachtes van de gast. Ze onderzoeken bij zichzelf wat ze herkennen zonder het hele onderwerp naar zichzelf toe te trekken. Dit geeft een fijne balans tussen de verschillende ervaringen. Complexe en zware onderwerpen worden niet uit de weg gegaan, maar juist op een speelse manier onderzocht. Ondanks soms serieuze vragen en pijnlijke consateringen, is het gesprek luchtig om naar te luisteren. Voor mij komt dat vooral door de vrijheid in het gesprek. De vrijheid dat meerdere ervaringen en ideeën naast elkaar kunnen staan. Of om de titel van de podcast van Leroy en zijn partner Vera te gebruiken: Het een sluit het ander niet uit. De luchtigheid komt ook doordat er gefocust wordt op hoe je jezelf kunt ontwikkelen en niet op oordelen en afbranden. In conclusie dus een hele fijne podcast om mannelijkheid en meer te onderzoeken.   

(1) De maatschappelijke norm waarbij mensen onderverdeeld worden in mannen en vrouwen op basis van de geslachtskenmerken die iemand bij geboorte heeft. (2) Een samenleving waarin overwegend mannen machtsposities innemen en de samenleving meer op mannen is ingericht. Mannen genieten hierdoor privilege.

bron: www.expreszo.nl