Gay Vrienden Club

In Morphosis volgen we de ontwikkeling van de homoseksuele Hidde (Tijs Huys) die zichzelf op latere leeftijd steeds beter leert kennen. Hij worstelt met de kloof tussen wat er van hem verwacht wordt als homo, hoe hij zelf denkt dat hij zou moeten zijn, en wie hij daadwerkelijk is. Gedurende de monoloog worden we meegenomen in zijn innerlijke zoektocht en transformatie.

Een thema dat sterk naar voren komt, is schaamte. De voorstelling legt subtiel, maar krachtig bloot hoe veel homoseksuele mannen, vaak onbewust, worstelen met de impact van heteronormatieve maatschappelijke verwachtingen en de bijbehorende angst voor afwijzing. Tegen het einde reflecteert Hidde op de keuzes in zijn leven, waarbij duidelijk wordt dat die vaak bepaald worden door zijn verlangen naar acceptatie. Hij maakt zich vooral zorgen om wat andere mensen zullen denken.

Vaak verdwijnt Huys achter staande schermen op het podium, die zodanig zijn belicht dat slechts zijn silhouet zichtbaar blijft. Als hij vervolgens in een nieuwe outfit weer tevoorschijn komt, markeert dit het begin van een nieuw hoofdstuk in zijn verhaal, waarin een ander onderwerp wordt aangesneden.

Omdat er verder geen audiovisuele elementen zijn om de aandacht af te leiden, voelen de korte onderbrekingen soms als een soort mini-intermissies, wachtend tot de voorstelling weer verdergaat. Maar de verschillende kostuums sluiten thematisch wel mooi aan bij de innerlijke groei van Hidde. Zo is er aan het begin een scène waarin een halfnaakte Huys over het podium kruipt, gehuld in een laken en met een microfoon in zijn mond, wat symbool staat voor zijn gevoel van ongemak. Later draagt hij een uitdagende leren outfit met een hondenmasker, wat illustreert dat hij geen schaamte meer kent.

Daarnaast wisselt Morphosis frequent van toon: het ene moment wordt het verhaal op een gegronde en realistische manier verteld, terwijl het in andere scènes een absurdistische wending krijgt met attributen zoals een groot laken, een cadeaupakket en klei. Hoewel dit voor speelsheid en variatie zorgt, kan het de kijker soms ook uit de beleving van het verhaal halen.

De herhaalde uitspraak ‘ik ben homo’ fungeert als een mantra voor Hidde, alsof hij zichzelf voortdurend moet herinneren aan zijn identiteit en de implicaties daarvan in zijn leven. Dit maakt het des te bevredigender wanneer hij aan het einde van zijn transformatie evolueert van ‘ik ben homo’ naar ‘ik ben Hidde’, en beseft dat zijn geaardheid slechts een deel van zijn identiteit is, niet het geheel.

De kwetsbaarheid van het personage zorgt voor een diepe resonantie met het publiek. Zijn gevoel van objectivering bij zijn eerste bezoek aan een club komt aan, net als de beschrijving van intieme momenten met een aantrekkelijke man, tot de verwerking van een homofobe aanval die hij heeft meegemaakt. De woorden van Sytse Jansma’s indrukwekkende tekst zullen velen binnen de LHBTI-gemeenschap die een vergelijkbare late zelfontdekking hebben doorgemaakt, troost en herkenning bieden.

Foto’s: Moon Saris

bron: www.theaterkrant.nl

13 maart: Mimik, Deventer
11 april: Stadsschouwburg Utrecht, Utrecht
16 april: Posthuis Theater, Heerenveen
15 mei: De Harmonie, Leeuwarden