Gay Vrienden Club

De boog van de lippen, de lijn van de sleutelbeenderen, geprononceerde vormen van spieren, de bolling van billen. De beelden van Marcel Julius Joosen bieden de gelegenheid om ongegeneerd het mannelijk lichaam te bekijken.

,,Ik bewonder en verbeeld de schoonheid van het model”, zegt de kunstenaar. ,,Maar ook de overgave van de persoon die zich laat zien en die zich daardoor kwetsbaar maakt. Dat ontroert me nog steeds.”

Esthetiek van het mannelijke

Mannelijk naakt was in de vorige eeuw nauwelijks zichtbaar in de kunst. Tot in de jaren tachtig kunstenaars als Erwin Olaf, Hans van Manen en Robert Mappletorpe het mannenlichaam als thema kozen. Het waren homoseksuele kunstenaars die de esthetiek van het mannelijke lieten zien. Hun werk speelde ook een rol in de strijd voor acceptatie van homoseksualiteit.

Marcel Julius Joosen past in dit rijtje. Hij wordt gezien als een van de beste beeldhouwers van mannelijk naakt in Nederland. Zijn beheersing van techniek en klassieke beeldtaal wordt geroemd. Evenals zijn rol in de emancipatie van mannelijke kunst.

Opleiding tot priester

Joosen maakte als Brabants jochie al beeldjes van klei. Ook toen hij werd opgeleid tot priester ging hij door met boetseren. Zijn vaardigheid was bekend en hij werd gevraagd om kerstgroepen en heiligenbeelden te maken. Hij stapte uit die wereld toen hij in zijn twintiger jaren zich realiseerde dat het priesterschap niet voor hem was weggelegd en dat hij bovendien homoseksueel was.

Het fascineer­de me hoeveel variatie in etniciteit er is onder Afrikanen, zo veel verschil­len in huidskleur, gelaats­trek­ken, postuur.

Marcel Julius Joosen

Hij vond een baan als vormingswerker en volgde een kunstopleiding aan de avondacademie in Eindhoven. ,,Dat was een moeizame tijd”, zegt hij. ,,Ik paste niet in het plaatje omdat ik realistische en figuratieve kunst wilde maken, daar zag men in die tijd niets in.”

Weer koos Joosen zijn eigen weg. Hij begon voor zichzelf te werken met mannelijke modellen en hield daarnaast zijn betaalde baan zodat hij onafhankelijk was en kon maken wat hij wilde maken.

Docent boetseren

Marcel Julius Joosen woonde een groot deel van zijn leven in Brabant, onder meer in Grave, en later in Nijmegen. Cultureel gezien oriënteerde hij zich op Nijmegen. Hij was er actief in de roze gemeenschap en exposeerde vaak bij het COC. Ook gaf hij les in boetseren, in de Lindenberg en bij creatieve centra in Cuijk en Boxmeer.

Toen hij als vormingswerker een baan kreeg in het AZC in Grave, kwam hij in contact met Afrikaanse vluchtelingen. ,,Door hen zag ik hoeveel variatie in etniciteit er is onder Afrikanen, zo veel verschillen in huidskleur, gelaatstrekken, postuur. Het fascineerde me. Ik vroeg hen voor me te poseren voor portretten, bustes en het hele lichaam. Dat hoefde niet per se naakt te zijn. Door het contact met Afrikanen ging ik me ook interesseren voor hun cultuur. Dat is terug te zien in mijn werk.”

Inmiddels is de Afrikaanse man het belangrijkste thema van zijn werk. Joosen laat hun schoonheid zien in portretten, bustes, ten voeten uit, soms levensgroot. In brons of gips. Hij maakt ook kunstwerken waarin een deel van het lichaam wordt getoond, vaak ingekaderd. ,,Het is een eigentijdse manier om figuratieve kunst te laten zien”, legt hij uit. ,,Een deel suggereert het totaal. Dat maakt het interessant.”

Chateau in Frankrijk

Al meer dan vijftien jaar woont Joosen in Frankrijk. De laatste twaalf jaar samen met zijn partner in een historisch pand dat ze hebben opgeknapt. Het is een maison forte (versterkt huis) en heet chateau Maillard. In het huis en in de tuin is een deel van zijn werk tentoongesteld. Het chateau is in de zomermaanden op zondag en verder op afspraak te bezichtigen.

De kunstenaar maakt nog steeds beelden. ,,Aan het werk blijven is de beste manier om oud te worden”, zegt hij. Met sommige mannen die voor hem poseerden in de tijd dat hij in Grave werkte, is hij nog steeds bevriend. Een van hen komt al jaren in de zomer met zijn gezin op bezoek in Frankrijk en is dan model voor nieuw werk.

Naar binnen lopen

Marcel Julius Joosen viert zijn 80ste levensjaar met een expositie in galerie Zeven Zomers in de Marikenstraat in Nijmegen. Het voorste deel van de galerie is ingericht met zijn werk. Galeriehouder Eelko van Iersel spoort geïnteresseerden aan om vooral naar binnen te lopen.

marceljuliusjoosen.fr   zevenzomers.nl

bron: www.destentor.nl