Gay Vrienden Club

'Ik had in mijn hoofd: oké, dit hoort niet zo te zijn en ik heb heel vaak afspraken met mezelf gemaakt van: oké, dit is de laatste dag dat je gay bent. Vanaf morgen ben je straight.' Alejandro Blijd vertelt over zijn worsteling met zijn seksuele identiteit, die vooral het gevolg is van een wereld waarin heteroseksualiteit de norm is. Aanleiding voor het gesprek is een voorproefje van de voorstelling QUEER PLANET, waaraan het jongerengezelschap van Het Nationale Theater (HNTjong) nog hard werkt. Centrale vraag die hierin wordt gesteld: Wat als 'queer' de norm is?

De voorstelling QUEER PLANET is nog in de beginfase als we een kijkje mogen nemen in de keuken van het gezelschap, dat bestaat uit een 'all-queer' cast. Het probleem waar queers mee te maken hebben, is dat alles langs de heteroseksuele meetlat wordt gelegd. Alejandro: 'Dat is gek, want ooit is er een groep geweest die heeft bedacht dat het gek is dat twee mannen of twee vrouwen van elkaar houden, of van een man én een vrouw houdt.'

  Scène uit QUEER PLANET
 

Wat als queer de norm is?

Hij hoopt daarom dat de voorstelling bijdraagt aan acceptatie: 'Ik kom uit de Surinaamse gemeenschap en ik merk dat het nog steeds niet wordt geaccepteerd. Ik hoop dat men zich bewust wordt van dat je er niet voor kiest om voor een man te vallen, of als vrouw op een vrouw te vallen. Want al die drama's, die bij je coming-out komen kijken, zou je mensen willen besparen. Ik hoop dat we stappen maken om naar een tijd te gaan waar we zulke gesprekken niet meer hoeven te voeren.'

Luchtig

Tijdens het voorproefje krijgen we vier verschillende scènes te zien. Acteur Fjodor Jozefzoon vertelt voor de camera op een openhartige en onhandige manier over zijn eerste intieme contact met een man. Heel herkenbaar voor Alejandro: 'Ik vind dat hij het toch wel op een luchtige manier bracht waardoor hij eigenlijk vertelt dat het toch iets normaals is om jezelf te kunnen zijn. Dat het normaal is om op hetzelfde geslacht te vallen.'

HNTjong gaat de voorstelling ook voor middelbare scholieren spelen. Ervaring leert dat dat niet altijd even makkelijk is, al helemaal niet met een onderwerp als seksualiteit. Toch heeft hij er vertrouwen in: 'Als ik terugga naar mijn schooltijd, die ik niet altijd als fijn heb ervaren, dan zou het tricky kunnen zijn. Maar dat is tien jaar geleden en als ik de sociale media mag geloven dan denk ik dat kinderen op jongere leeftijd er achter komen dat ze queer zijn. En dat ze van sommige ouders ook hunzelf kunnen zijn.'

Spannend

Terwijl hij het zegt, is er ook meteen weer een aarzeling: 'Maar als je in de kast zit en je klas speculeert, en of de leraren speculeren is hij of zij gay of niet, ja, dan kan het wel heftig zijn. Ik hoop daarom dat deze voorstelling mensen bewust maakt en dat er gewoon een gesprek gevoerd kan worden over hoe kan ik er voor jou zijn? Maar sommigen willen ook geen support, want je wil ook niet gezien worden als slachtoffer.

Rick Paul van Mulligen | Publiciteitsfoto van Het Nationale Theater

Acteur Rick Paul van Mulligen denkt dat het spelen voor scholieren vanwege de mogelijke reacties spannend wordt: 'Maar het toont aan dat het belangrijk is dat we het doen. Want ik denk dat afschuw of tekenen van oh, ik kan het allemaal niet aan alleen maar komen vanuit angst en het niet herkennen of kennen. Hoe minder vaak je het ziet hoe minder je eraan gewend raakt. En wij zorgen er dus voor dat ze zien dat zulke mensen gewoon bestaan.'

'All-queer' cast

Van Mulligen denkt dat het bevrijdend kan werken als queer de norm is: 'Queer gaat niet alleen over op wie je valt of hoe je je voelt in je lichaam, maar dat het ook bevrijdend kan zijn dat als je je beperkt tot 'een man hoort zich zo te gedragen en een vrouw hoort zich zo te gedragen', als je dat los kan laten. Je hoeft niet meteen een jurk aan te trekken als man, maar het kan fijn zijn om je niet altijd te bewijzen als man, dat je geen emoties mag tonen, als je in al dat soort clichés denkt. Dat kan heel veel bevrijding geven als je dat kan loslaten.'

HNTjong heeft er bewust voor gekozen om met een 'all-queer' cast te spelen: 'Het zijn persoonlijke verhalen en persoonlijke ervaringen, dus het is belangrijk dat daar queer mensen staan. En in een perfecte wereld moet een acteur alles kunnen spelen, maar dat is voor ons niet altijd het geval. Dus als het over queer gaat dan moeten die de kans krijgen, dan mogen het ook mensen zijn die queer spelen.'

Identiteit

Tijdens de voorstelling speelt Van Mulligen zichzelf: 'Ik speel geen personage dat homo is, met alle clichés van dien, ik laat zien wat het ook kan zijn. Het is een deel van mijn identiteit. En ik vind dat belangrijk om voor jongeren te spelen, want dat is een groep die nog openstaat voor de wereld, die nog niet zeker is van zichzelf en het eigen lichaam. Daar kan je het meeste bereiken. Het is belangrijk om met hun het gesprek aan te gaan: kijk eens hoe mensen ook kunnen zijn.'
Want dat is nog steeds waar queer mensen tegen aan lopen: heteroseksualiteit is de norm. 'Daar komt deze voorstelling vandaan. De volledige cast heeft een leven lang het gevoel dat het zich moet aanpassen. Het is altijd het gevoel: ik ben anders en hoe verhoud ik mij daarin. Dan is het veilig om een wereld te creëren waar dat niet hoeft. En dan mogen die anderen eens naar ons kijken en voelen hoe zou dat zijn als je je altijd moet verantwoorden en moet uitleggen.'

QUEER PLANET van HNTjong is vanaf 4 oktober te zien in heel Nederland

Bekijk het originele artikel met video op Omroep West