Gay Vrienden Club

Al bij de eerste echte ontmoeting in een achterafcafé wordt duidelijk dat Thomas, die zich altijd een beetje afzijdig houdt op school, gevoelens heeft voor Philippe, de jongen die zo goed kan leren: ‘omdat je heel anders bent dan de anderen, omdat je ontzettend opvalt zonder dat je dat doorhebt.’ En hij voegt er in een moeite aan toe: ‘omdat jij weg zult gaan en wij zullen blijven.’ Daarmee zet hij direct een sociaal verschil neer. Het is de winter van 1984 en de jongens zitten in hun eindexamenjaar. Philippe zal inderdaad vertrekken om te gaan studeren en Thomas is voorbestemd om op de boerderij van zijn vader te werken. In Lieg met mij kijkt Philippe terug op de eerste grote liefde van zijn leven.

Na meer dan 10 jaar heeft De Bezige Bij het gelukkig aangedurfd om weer eens een boek van Besson te laten vertalen. Aan het begin van deze eeuw verschenen er enkele romans van Besson bij Ambo en Anthos, maar na Verzoening uit 2008 bleef het oeuvre onvertaald. Dat is jammer want de ietwat melancholieke boeken vielen bij deze recensent wel in de smaak. Lieg met mij wordt gepresenteerd als een autobiografische roman. Je wordt als lezer vanaf de opdracht (‘Ter nagedachtenis aan Thomas Andrieu (1966-2016)) meteen gestuurd, want terwijl je leest over de ontluikende liefde tussen twee jongens, voorvoel je dat diezelfde Thomas ergens in het boek zal sterven. Je weet alleen nog niet hoe.

De titel Lieg met mij slaat op het geheime karakter van de verhouding. Het is Thomas die de eerste ontmoeting arrangeert en hij is ook degene die de regels van de omgang bepaalt.

Thomas Andrieu zegt dat alles geheim moet blijven.

Dat niemand het mag weten. Dat dat de voorwaarde is. Graag of niet.

Philippe stemt in met het voorstel en vanaf dat moment zijn er geheime ontmoetingen, waarin het in eerste instantie om de seks draait, maar in tweede instantie blijkt er toch meer genegenheid onder de stugge oppervlak van Thomas te schuilen. Als het diploma binnen is, verdwijnt Thomas zonder afscheid te nemen om in Spanje op de boerderij van een familielid te werken en gaat Philippe elders studeren.

De roman neemt grote sprongen in de tijd. Van 1984 schieten we naar 2007 waar Philippe bij toeval de zoon van Thomas tegen het lijf loopt. Via hem komt hij meer te weten over wat er in de tussenliggende jaren met Thomas is gebeurd. De verhouding in zijn jeugd houdt Philippe nog steeds verborgen. Omgekeerd heeft Thomas Philippe wel kunnen volgen, via zijn carrière als schrijver. Er volgt nog een sprong naar 2016 waar het verhaal tragisch verdergaat, maar al te veel weggeven zou zonde zijn, al is dit geen verhaal dat voortgestuwd wordt door een plot. Het is naast een liefdesverhaal ook een verhaal waarin het milieu waarin iemand opgroeit bepalend kan zijn voor de mate van openheid over zijn seksuele voorkeur, al is een intellectueel milieu waarin Philippe opgroeit niet per definitie een garantie voor een lekkere coming-out (dat blijkt wel uit Confettiregen van Splinter Chabot). En zo is een boerenmilieu, waarin Thomas opgroeit niet per definitie lastiger voor een coming-out, maar in dit geval voldoet het milieu aan de eigen clichés. Ook deze roman van Besson is weer melancholisch van toon. Al die gemiste kansen, al die niet uitgesproken woorden, je wordt er als lezer soms wat droef van. Als je de laatste bladzijden hebt omgeslagen weet je dat deze verborgen gehouden liefde veel dieper ging dan ze beiden verwacht en misschien wel gehoopt hadden. Laten we hopen dat De Bezige Bij meer van dit soort mooie romans laat vertalen.

Coen Peppelenbos

Philippe Besson – Lieg met mij. Vertaald door Martine Woudt. De Bezige Bij, Amsterdam. 158 blz. € 19,99.

bron: www.tzum.info