Gay Vrienden Club

Voor een Bad Sex in Fiction Award komt de debuutroman Het nieuwe leven van Tom Crewe niet in aanmerking. Integendeel, zelden heb ik een opwindendere openingsscène ge­lezen. Twee mannen staan achter elkaar ademloos in een oververhitte bomvolle metro. De deining van de massa en de cadans van de trein doen de rest. Dit boek begint met een natte droom.

Het nieuwe leven is het verhaal van twee intellectuele pioniers die in de jaren 1890 met een boek de zeden en de absurde strenge wetten in verband met homoseksualiteit in Engeland willen veranderen. John Addington, de dromer van hierboven, leidt een dubbelleven; hij is getrouwd en heeft kinderen, maar prefereert seks met mannen. Henry Ellis is een dokter gespecialiseerd in seksualiteit; hij is hetero, en heeft een bijzondere fetisj voor plassende vrouwen.

Addington pikt een zekere Frank op bij een zwemplek aan The Serpentine in Hyde Park in Londen en brengt hem uiteindelijk mee naar huis. Het blijft niet bij een onenightstand; Addington steekt voor zijn gezin zijn verboden liefde en lusten niet echt meer onder stoelen of banken en maakt van de jongeman uit een arbeidersmilieu zijn ‘secretaris’. Tot ergernis van zijn echtgenote die anders gewoon de ­andere kant op kijkt.

Op de Engelse kaft van dit boek staat een cruciaal citaat, een waarheid als een boemerang: ‘We must live in the future we hope to make’

 

Ellis is lid van de Society for the New Life, een vereniging van progressieven die eenvoud en rationaliteit in het leven propageren. Daar ontmoet hij Edith met wie hij trouwt. Het lijkt al snel op een verstands- of schijnhuwelijk, want ze wonen niet samen en hebben geen seks; seks koppelen ze vrijwillig los van het huwelijk. Edith, actief in de vrouwenbeweging, knoopt al snel en zonder scrupules voor Henry een relatie aan met de vrijgevochten Angelica.

een gevangen oscar wilde

John en Henry komen een eind ver in het boek in contact met elkaar naar aanleiding van een artikel over de Amerikaanse homoseksuele dichter Walt Whitman. Hun briefwisseling wordt steeds minder formeel en omfloerst en ze beslissen samen een boek over homoseksualiteit te schrijven, zelfs al hebben ze elkaar nog niet in levenden lijve gezien. Hun doel met het boek vol openlijke anonieme getuigenissen is de homofobe wetgeving de wereld uit helpen.

En dan vliegt Oscar Wilde in de gevangenis, net vanwege een overtreding van de wetten die John en Henry willen laten afschaffen. Wat nu met hun boek en zijn boodschap? Grijpen ze de kans, net nu iedereen het erover heeft, om maatschappelijke impact te hebben en lopen ze het risico op publieke veroordeling en straf of blijven ze zich toch liever veilig achter de schone schijn van de privacy ver­bergen en beschermen ze hun gezin? Kunnen ze elkaar nog vertrouwen? Alles komt onder druk te staan, ook hun ‘open’ huwelijken en relaties. Hoe sterk is hun geloof in een betere toekomst?

Londense fog

In afwisselende hoofdstukken volgt Tom Crewe nu eens John en dan weer Henry. Ondanks die vrij klassieke opbouw leest Het nieuwe leven niet als een gedateerde historische roman of overdressed kostuumdrama, maar als een levendig verhaal dat relevant is. Crewe is opgeleid tot historicus en in zijn nawoord vertelt hij hoe hij deze geschiedenis naar zijn hand gezet heeft. Dichter en literair criticus John Addington Symonds en hervormer en dokter Henry Havelock Ellis hebben bestaan en schreven allebei over homoseksualiteit, maar dat is het zowat. Crewe legde zichzelf geen andere beperkingen of verplichtingen op dan het laatvictoriaanse tijdperk te laten herleven en de personages bloed te geven, opdat de ­hedendaagse lezer zich aangesproken voelt. Daar is hij met brio in geslaagd. Expliciete intieme passages wisselen af met onderhuidse spanningen, diepzinnige beschouwende ­conversaties of prachtige beschrijvingen van elementen als de Londense fog.

Behalve de gebruikelijke blurbs van ‘enthousiaste collega’s’ staat achteraan op de ­Engelse kaft van dit boek een cruciaal citaat, sloganesk misschien, maar een waarheid als een boemerang: ‘We must live in the future we hope to make.’ Dat is veel moeilijker dan het klinkt. Ook voor idealisten als John en Henry.

bron: www.standaard.be