Gay Vrienden Club

Wie is Mark-Robin Hoogland?

“Op het platteland van Hoenkoop en Snelrewaard ben ik opgegroeid in een gewoon katholiek gezin, met liefhebbende ouders en zus, een onbezorgde jeugd. Op m’n zestiende was het mij wel duidelijk dat het mijn weg was om lid van een religieuze kloosterorde te worden: als God er is, dacht ik, moet deze ook een centrale plaats hebben in mijn leven. En alleen blijven, dat is voor mij geen optie; leven is er om te delen.

Met het lezen van het Marcusevangelie, het levensverhaal van de heilige Paulus van het Kruis, stichter van de Congregatie van de Passionisten en kennismaking met de communiteit in Haastrecht, vielen voor mij de puzzelstukjes op hun plek. Gedurende vier jaren studie op de universiteit leerde ik de Passionisten steeds beter kennen en kwam ik ertoe om in te treden. Ik was toen 22. Zes jaar later ben ik ook priester gewijd.

In 2003 ben ik gepromoveerd in Utrecht, in de systematische theologie. In de loop van de jaren heb ik verscheidene pastorale functies mogen bekleden: ziekenhuispastor, studentenpastor en interim-pastor in parochies. Daarnaast ook wetenschappelijke functies in onderzoek en onderwijs en bestuurlijke functies. Van dat alles heb ik veel geleerd. Op dit moment ben ik onder meer provinciale overste, dus eindeverantwoordelijke, van de Passionisten in Nederland en Noord-Duitsland en voorzitter van de koepelorganisatie, van de in Nederland woonachtige religieuzen: de Konferentie Nederlandse Religieuzen, KNR.”

Waarom heb je dit boek geschreven? Waarover gaat het?

“Dit is mijn zesde boek. Als theoloog en als pastor heb ik altijd oog gehad voor de onderwerpen en de mensen die niet de aandacht krijgen die hun toekomt. De spiritualiteit van de Passionisten vormt mij in die aandacht.

In 2001 was er in Nederland een imam die veel aandacht kreeg in de media omdat hij homo’s had vergeleken met honden. Vanuit de kerken bleef het echter stil. In de parochie waar ik toen interim-pastor was, heb ik hieraan aandacht besteed in de zondagse preek, die overigens ook opgenomen is in het boek. Velen reageerden. Na de viering was de sacristie vol. Mensen wilden hun verhaal doen: mensen die het zelf betrof en hun verwanten. Zo ontstonden langdurige contacten met individuen en groepen.

In 2005 was ik in een boekwinkel in Chicago. Achter mij zei iemand tegen een ander: ‘Dit is een heel goed boek; ik heb er heel veel aan gehad.’ Het ging over ‘What The Bible really Says about Homosexuality’ van Daniel Helminiak. De titel sprak mij niet direct aan en ik dacht: ‘Wéér iemand die weet hoe het ‘echt’ zit?’ Maar bij lezing ervan werd ik zeer verrast omdat Helminiak bestaande boeken en artikelen van gerenommeerde historici en exegeten samenbrengt. Dit boek is dus niet de visie van één persoon, maar het geeft een overzicht van bestaande studies. Daarbij heeft Helminiak deze inzichten heel toegankelijk gemaakt, zelfs voor geïnteresseerde niet-gelovigen: hij neemt de lezer stap voor stap mee in de methode van Bijbellezen en in de inhoud.

‘Iedereen moet kennis kunnen nemen van deze inzichten,’ dacht ik. En dat vind ik nog steeds: allerlei misvattingen en vooroordelen worden hier blootgelegd en weerlegd. Het raakt mij dat velen die het direct en indirect betreft, lijden onder een interpretatie die onjuist is, namelijk dat homoseksualiteit – per definitie en dus altijd – verkeerd zou zijn. Daarom heb ik toen besloten om het boek te vertalen en ter publicatie aan te bieden. De twee uitgeverijen die ik benaderde, wilden het echter niet uitgeven.

‘Misschien is het gewoon niet het juiste moment,’ dacht ik. De inzichten in het boek heb ik wel toegepast in mijn werkzaamheden en ook gedeeld in gesprekken en verwerkt in mijn verkondiging, maar het boek zelf heb ik toen jaren lang laten liggen.

Het bleef echter irriteren dat in alle lagen van kerk en samenleving, van eenvoudig tot zeer geleerd, mensen verwijzend naar de Bijbel maar bleven beweren dat het verkeerd is, of in ieder geval een probleem. Toen ik vorig jaar iets meer ruimte kreeg in mijn werkzaamheden, heb ik de vertaling weer ter hand genomen en er echt werk van gemaakt. In gebed en in dialoog met medebroeders en collega’s heb ik toen de stappen gezet die geleid hebben tot deze publicatie.

Het boek bestaat uit twee delen. Het eerste deel is de vertaling van het boek van Daniel Helminiak. Hierin gaat hij eerst in op de verschillende manieren van Bijbellezen: hij maakt een onderscheid tussen de zogeheten letterlijke interpretatie en de historisch-kritische, waarbij gekeken wordt naar de context waarin een Bijbeltekst is geschreven en wat het toen betekende. Vervolgens neemt hij de lezer mee langs de bekende heikele teksten die homoseksualiteit zouden veroordelen, om aan te tonen dat ze dit niet doen – ook al lijkt het alsof het er ‘letterlijk’ staat. Ook bespreekt hij nog andere Bijbelteksten die vaak in dit discours worden betrokken, zoals het Adam-en-Evaverhaal.

Het tweede deel van het boek bestaat uit zeven van mijn preken, of zo je wilt overwegingen, waarin deze inzichten zijn toegepast, bijvoorbeeld over ‘de wonderbaarlijke broodvermenigvuldiging’ en ‘de genezing van de slaaf van de honderdman’. Deze zeven overwegingen heb ik op zondagen ook daadwerkelijk gehouden in parochies en bij bijzondere gelegenheden.”

Je focust op de Bijbel, is dat niet eigenlijk heel protestants?

“Protestanten zijn in het algemeen Bijbelvaster dan katholieken, maar de Bijbel is het geloofsboek van alle christenen. Het Tweede Vaticaanse Concilie heeft het belang onderstreept van de Bijbel als heilige Schrift en de aandacht voor de verkondiging ervan met name ook in de liturgie. Bij katholieken weegt de traditie dikwijls zwaarder mee dan bij protestanten, maar ook voor de katholieke Kerk is de Bijbel, die Gods Woord bevat, het uitgangspunt.

Voor het vervolg is daarom tot op het hoogste niveau een dialoog nodig tussen de exegese, de Bijbeluitleg, en de dogmatiek. Er moet dus weer samen gestudeerd worden: op zoek naar wat waar is en waarachtig en wat strekt tot geluk, dat wil zeggen ons welzijn en ons heil.”

Herken je je in de uitspraak van Mgr. De Korte dat in de rooms-katholieke kerk met homoseksualiteit veelal wordt omgegaan door erover te zwijgen en de mensen die het betreft te dulden?

“In menige parochie gaat men veel verder: daar zijn homomannen en lesbische vrouwen en ook transpersonen van harte welkom. In andere parochies is het wat implicieter. Dat ligt ook een beetje aan de volksaard; in Holland zijn mensen sowieso directer dan in Limburg. Maar ook daar geldt dikwijls dat als men diegene leert kennen en ziet dat deze een goede gelovige is, zogezegd, oprecht en vriendelijk, andere parochianen er geen moeite mee hebben.

Maar als het er echt op aankomt of als een pastor of kerkbestuur er echt niet aan wil, kan een heel pijnlijke situatie ontstaan. Of als er een officieel bericht komt waarin homoseksualiteit of, zoals vorig jaar het zegenen van duurzame liefdesrelaties, wordt afgewezen, brengt dit veel leed teweeg.

“Voor een aantal mensen zal dit te langzaam gaan of is het ‘een gepasseerd station’. Maar voor mensen die samen een geloofsgemeenschap vormen, is het nooit te laat”

Voor een aantal mensen zal dit te langzaam gaan of is het ‘een gepasseerd station’. Maar voor mensen die samen een geloofsgemeenschap vormen, is het nooit te laat voor verdieping en om te delen en samen te groeien in geloof, hoop en liefde.”

Hoe kan de Rooms-Katholieke Kerk inclusiever worden als het gaat om seksuele diversiteit?

“Inzichten zoals in dit boek naar voren gebracht, bevorderen de eenheid van gelovigen in de Kerk, waarvoor ook de apostel Paulus voortdurend pleit. Om deze inzichten ook echt te laten landen, dienen tegelijkertijd een aantal parallelle wegen bewandeld te worden. Het samen groeien is hierbij cruciaal: geloof, kennis en ervaring laten uitgroeien tot ware wijsheid. Samen studeren en luisteren naar elkaar is hierbij essentieel, maar ook samen bidden en vieren; alleen, met ons verstand en ons hart, redden we het niet.

De praktijk leert dat naar mate we meer gelovige mensen leren kennen die zelf LHBTQIA+ zijn, de acceptatie steeds beter gaat. Laat kinderen die opgegroeid zijn bij twee moeders of twee vaders of in een andere samenstelling erover delen. Onbekend maakt onbemind…”

Kun je wat vertellen over de boekpresentatie in augustus. Wat is daar gedeeld?

“Het bijzondere van de boekpresentatie was voor mij dat academici – systematisch theologen, exegeten, moraaltheologen -, pastores, religieuzen en ‘gewone’ gelovigen, katholieken en protestanten, uit Nederland en Vlaanderen, en de bisschop van ’s-Hertogenbosch hiervoor bij elkaar waren, sommigen zelf LHBTQIA+, anderen hierop betrokken en geïnteresseerd.

“Ik was wel wat beducht voor negatieve reacties. Maar mij valt op dat mensen die ik ken als behoudend het boek en mijn interview in de Volkskrant, een verademing noemen”

bron: www.nieuwwij.nl